Czas powstania
nieznany
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Golejów nazywa się często Krainą Jezior lub Małymi Mazurami. W lasach golejowskich istnieje kilkadziesiąt jezior krasowych. Największy z nich to Duży Staw, nad którym istnieje infrastruktura turystyczna. Zbiornik ten ma powierzchnię ok. 3,5 h, a jego głębokość to ok. 8 m. Duży Staw łączy się kanałem z Drugim, Trzecim i Czwartym Stawem. Dzięki temu można poruszać się po jeziorkach na rowerkach wodnych, pontonach i kajakach.
Na terenie lasów golejowskich znajdują się również inne jeziora: Donica, Przedpole czy Rozlewany. Przy Dużym Stawie znajduje się niewielka plaża, która w lecie zapełnia się licznymi turystami.
W jeziorkach znajdują się resztki torfowego dna i skał gipsowych, przez co uważa się, że mają one właściwości lecznicze. Golejów to idealne miejsce do kąpania, plażowania, spacerów leśnymi traktami oraz łowienia ryb.
Opis kontekstów historycznych
W XVIII w. podczas budowy cukrowni w Rytwianach z okolicznych lasów golejowskich sprowadzano drewno opalowe. Wycinka szybko spustoszyła las, dlatego zdecydowano się na wydobywanie torfu, którego złoża znajdowały się w lasach golejowskich. Były tu tzw. torfowiska wysokie, zasobne w składniki opałowe.
Surowiec z torfniaków wożono taczkami i transportem konnym do brykieciarki, by następnie traktem leśnym, zwanym Torfową Drogą, przewieść go do Rytwian. Od 1897 r. surowiec był głównym składnikiem opałowym gorzelni, powstałej z inicjatywy księcia Artura Radziwiłła, właściciela majątku w Rytwianach. Torf wydobywano do lat 60. XX. Leje pozostałe po wydobyciu surowca wypełniły się wodą tworząc śródleśne jeziorka. Od lat 70. powstał tu ośrodek rekreacyjno-wypoczynkowy.
W lasach golejowskich przeważają drzewostany sosnowe z domieszką dębowych. W mniejszej liczbie występują drzewostany bukowe, brzozowe, olchowe topolowe. Można tu spotkać dziko żyjące zwierzęta takie jak: jelenie, borsuki, sarny, dziki, lisy i zające.
