Pierwszy kościół istniał w tym miejscu już w średniowieczu, ale neorenesansowa kolegiata przy pałacu w Wilanowie powstała w XIX w.
W XIV w. powstał w tym miejscu pierwszy drewniany kościół pod wezwaniem św. Leonarda, a w XVI w. kościół drewniany, późnogotycki, z osobną dzwonnicą. Murowaną świątynię ufundował w 1772 r. ówczesny właściciela Wilanowa książę August Adam Czartoryski. Kolegiatę przebudowano w latach 1857-1870 na zlecenie Aleksandry i Augusta Potockich w stylu neorenesansowym, a do nawy głównej dobudowano prezbiterium oraz kaplice Najświętszej Maryi Panny i Świętej Anny. Wzniesiono też kopułę z transeptem. W kaplicy Potockich umieszczono obraz Matki Boskiej Łaskawej i sarkofagi właścicieli Wilanowa w krypcie pod kaplicą. W latach 1799-1831 Aleksandra z Lubomirskich Potocka wyposażyła świątynię w artystyczne przedmioty kultu religijnego, m.in. obraz zwiastowania w ołtarzu głównym.
W czasie I i II wojny światowej kościół i jego otoczenie zostały zdewastowane. Podczas powstania warszawskiego (1944) w kościele Niemcy przetrzymywali jeńców. Wojnę przetrwały dwa dzwony z osiemnastego wieku, które ukryła okoliczna ludność i obecnie zawieszone są w nowo zbudowanej Dzwonnicy Trzeciego Tysiąclecia. W 1998 r. prymas Józef Glemp podniósł kościół Świętej Anny do godności Kolegiaty Archidiecezji Warszawskiej i powołał Kapitułę Opatrzności Bożej przy Kolegiacie Wilanowskiej. W kościele w każdą niedzielę odprawiana jest msza w intencji Ojczyzny, wprowadzona w 1982 r. przez księży Bogusława Bijaka i Jerzego Popiełuszkę.
Adres: ul. Kolegiacka 1.
