Bytomskie Centrum Kultury – samorządowa instytucja kultury utworzona w 1992 roku.
Utworzono przez gminę Bytom z siedzibą w budynku przy placu Karin Stanek 1 w Bytomiu.
Bytomskie Centrum Kultury zajmuje się organizowaniem, prezentowaniem oraz promowaniem przedsięwzięć artystycznych i kulturalnych. Działalność Centrum oraz należącej do niego Centrum Sztuki Współczesnej Kronika obejmuje rozmaite dziedziny sztuki, jak teatr, muzykę, plastykę oraz działania interdyscyplinarne.
Wizytówką Bytomskiego Centrum Kultury są kulturalne imprezy cykliczne. Do najważniejszych z nich, organizowanych przez BECEK należą m.in.: Krawiecka Art Pasaż (cykl koncertów w plenerze – głównie muzyki klasycznej i nowoczesnej oraz jazzu), Scena Familijna (spektakle dla dzieci), Feriada (warsztaty dla dzieci i młodzieży podczas ferii zimowych), BeCeKobus (wakacyjne warsztaty dla dzieci prowadzone w różnych dzielnicach Bytomia), Ogólnopolski Festiwal Piosenki Poetyckiej „Kwiaty na Kamieniach”, Bytomska Jesień Literacka, Międzynarodowy Festiwal TEATROMANIA, HartOFFanie Teatrem (cykl spektakli zrealizowanych przez niezależne,eksperymentalne teatry). W Bytomskim Centrum Kultury działa także Kino BCK („BCKino”), prezentujące filmy w 3 salach: wielkiej („To Tu”) głównej („Gloria”) oraz kameralnej („Ki Nowa”).
HISTORIA BUDYNKU BYTOMSKIEGO CENTRUM KULTURY
Siedzibą Bytomskiego Centrum Kultury jest mieszczący się przy Pl. Karin Stanek 1 w Bytomiu (dawny adres: ul. Żeromskiego 27) budynek – miejsce, w którym od 1861 roku znajdował się gmach Bractwa Strzeleckiego (Schützenhaus). Trudno ustalić od kiedy w Bytomiu strzelectwo funkcjonowało w formie zorganizowanej. Wiemy, że już w XVI wieku na terenie miasta istniało bractwo strzeleckie. Od 1728 roku mamy pisemne przekazy dotyczące tej organizacji bytomskiej.
W 1861 roku wybudowano nowy jednokondygnacyjny dom strzelecki. Siedziba bractwa, (gmach zbudowany przy obecnej ulicy Lenartowicza – w miejscu dzisiejszego budynku Bytomskiego Centrum Kultury), stylizowana została na wzór kolonialnego domu z ażurowym gankiem oraz centralnie umieszczonymi szerokimi schodami, posiadała prostokątną wieżę, na której szczycie znajdował się taras widokowy. Tereny wokół domu przysposobiono na park. W 1876 roku dokonano przebudowy i pozyskano więcej terenu wokół budynku jak też samej strzelnicy (teren obecnej Szkoły Podstawowej nr 46). Wraz z szybkim wzrostem przyjęć nowych członków do bractwa budynek okazał się znów za mały.
SCHüTZENHAUS –- powstanie i historia gmachu 1911 – 1945
W roku 1907 podjęto decyzję o przebudowie domu strzeleckiego. 14 kwietnia 1911 roku podjęto decyzję o realizacji projektu nowego domu. W 1912 r. w miejscu starego gmachu wzniesiono nowy według projektu Eugena Waltera – był to masywny, dwupiętrowy budynek, o wysokim spadzistym dachu, z arkadowymi podcieniami oraz charakterystyczną walcowatą wieżą, zwieńczoną stożkowatą kopułą. Zwarta budowla o ciężkich proporcjach zyskiwała dzięki tym elementom lekkości i elegancji, była jednocześnie funkcjonalna i stylowa. Projekt ów był wspierany do tego stopnia, że hala strzelecka została oddana do użytku w listopadzie 1911 r., a dom strzelecki wraz z kompleksem parkowym mogły być użytkowane od sierpnia 1912 r. Eugen Walter był znanym bytomskim architektem, projektował lub przerabiał autorsko kamienice w mieście (m.in. przy dzisiejszych ulicach Batorego 13, Chrobrego 26, Jainty 24, Mickiewicza 8, 13, 16 i 23, Orląt Lwowskich 10 i 13, Piastów Bytomskich 6, Powstańców Warszawskich 24, Prusa 16, 19, 32, Rycerskiej 11).
W trakcie I wojny światowej budynek organizacji był wykorzystywany jako szpital polowy, a w okresie plebiscytu żołnierze angielscy mieli zorganizowane kasyno oficerskie w budynku strzelnicy.
W 1922 roku budynek powrócił do bractwa i znów używany był jako dom strzelecki.
W okresie trwania II wojny światowej, budynek ponownie zmienił właściciela. Zadomowiło się w nim wojsko i mieściły się warsztaty, w których naprawiano mundury wojskowe. Zakłady krawieckie działały na potrzeby armii. Po 1945 roku znacznie przebudowano otoczenie dawnej siedziby bractwa – od strony ulicy część ogrodu przeznaczono na potrzeby przedszkola, sama siedziba stała się ostatecznie domem kultury, część terenu po wyburzeniu hali strzeleckiej zajęła szkoła podstawowa, a na torach strzeleckich wybudowano wieżowce.
MIEJSKI DOM KULTURY 1946-1970
Po zakończeniu wojny budynek przez jakiś czas był opuszczony i niezagospodarowany, ale szybko zaczął w nim działać Miejski Dom Kultury. 1 kwietnia 1948 r. Zarząd miasta Bytomia przejął gmach, jednakże jego działalność była znikoma, m.in. ze względu na brak należytego wyposażenia. 15 czerwca 1953 r. gmach przekazano Zarządowi Głównemu Związku Zawodowego Górników i nosił on nazwę Dom Kultury Związku Zawodowego Górników (ZZG). Opiekę nad budynkiem przejęła kopalnia „Bytom”, a następnie kopalnia „Dymitrow”. Wtedy miejsce to nazywało się Zakładowym Domem Kultury kopalni „Dymitrow”. Jesienią 1958 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Bytomiu odebrało Dom Kultury kopalni i nadało mu ponownie nazwę Miejski Dom Kultury.
W 1960 r. odnowiono wnętrza budynku. Uroczyste otwarcie miało miejsce 20 listopada 1960 r. W 1962 roku MDK posiadał 12 zespołów artystycznych, prowadził wiele kółek zainteresowań, w których skupiał ok. 1800 uczestników. W roku 1968 nie mieścił już wszystkich aktywności, dlatego podjęto decyzję i rozpoczęto przebudowę Miejskiego Domu Kultury.
Po 6 latach w 1974 roku otwarto instytucję po gruntownej przebudowie. Zlikwidowano arkady, spadzisty dach, kopułę pokrywającą wieżę, a także zamurowano wieżowe okna. Na wysokości pierwszego piętra dobudowano od frontu wypukłą przeszkoloną galerię, z boku budynek rozbudowano o niską przybudówkę z podjazdem. W wyniku zmian gmach stracił swój dotychczasowy charakter i spójną linię, a stał się bryłą złożoną z przypadkowych elementów architektonicznych. Przebudowę wykonali górnicy z kopalni „Rozbark” w czynie społecznym.
11 kwietnia 1978 r. MDK decyzją wojewody wszedł w skład rejonowych pracowni koordynujących prace pobliskich ośrodków kultury. Był siedzibą dla rejonu nr 5 w skład którego wchodziły placówki kulturalne z Rudy Śląskiej, Tarnowskich Gór, Siemianowic Śląskich, Piekar Śląskich oraz Świerklańca. W województwie katowickim wytypowano wówczas 9 takich ośrodków. Ponadto w tym czasie rozpoczął się kolejny remont. Zamontowano nowe oświetlenie na widowni, zmieniono również wystrój holi – usunięto lustra, a na ścianach pojawiły się malowidła i płaskorzeźby. W 1980 r. w siedzibie MDK zadomowił się między innymi Zespól Harcerski „Drużyna” i miał siedzibę chór „Halka”.
W 1992 r. instytucja pn. Miejski Dom Kultury zakończyła działalność, a w siedzibie budynku zadomowił się Śląski Teatr Tańca – realizował spektakle własne oraz prowadził różnego rodzaju działania warsztatowe i impresaryjne. Uchwałą Rady Miejskiej w Bytomiu nr XXIX/232/92 z dnia 28 stycznia 1992 r. formalnie powołana została nowa instytucja kultury działająca już pod nazwą Centrum Sztuki. 28 maja 1998 r. uchwałą nr XIX/82/98 zmieniono jej kształt organizacyjny, włączając ją – jak napisano do Bytomskiego Centrum Kultury jako filię (Centrum Sztuki Galeria „Kronika” funkcjonowało więc nadal od samego początku pod adresem Rynek 26, jednak utraciło swój samodzielny status, instytucji o nowym brzmieniu; nadano równocześnie statut – uchwała nr XIX/84/98 ). Kolejną uchwałą Rady Miejskiej nr XX/367/2000 z dnia 30 marca 2000 roku utworzono samorządową gminną instytucję kultury o charakterze publicznym pn. Bytomskie Centrum Kultury (z siedzibą w dawnym MDK), której nadano statut (uchwała Rady Miejskiej nr XX/369/00) . 28 grudnia 2011 roku adres Beceku zmienił się z ul. Żeromskiego 27 na Pl. Karin Stanek 1. W roku 2013 na placu pojawiła się także rzeźba plenerowa upamiętniająca artystkę. Gmach Beceku był wtedy równocześnie siedzibą dwóch instytucji: Bytomskiego Centrum Kultury i Śląskiego Teatru Tańca. Taki stan rzeczy utrzymał się w roku 2013 tj. do momentu likwidacji Śląskiego Teatru Tańca. Powołana w jego miejsce nowa instytucja artystyczna Bytomski Teatr Tańca i Ruchu Rozbark otrzymał siedzibę w budynku dawnej Cechowni KWK Rozbark przy ul. Kilara 29, natomiast Bytomskie Centrum Kultury samodzielnie rozpoczęło gospodarowanie obiektem przy Pl. Karin Stanek.
