Goleszów-miejsce uwłaszczenie chłopów w 1846 roku przez Michała Wiesiołowskiego

    Podobne obiekty, wydarzenia

    Kaplica trzech osób w Zagaciu

    Czas powstania: 1895 Opis cech fizycznych: Kaplica zadaszona w barwach...

    Kościół śś. Piotra i Pawła w Bolechowicach

    Czas powstania: pierwotny kościół istniał już w latach 1325-1327 Opis...

    Pałac Radziwiłłów w Balicach

    Czas powstania: obecny pałac jest wynikiem przebudowy w latach...

    Figura św. Jana Nepomucena w Aleksandrowicach

    Czas powstania: 1755 Opis cech fizycznych: Figura przydrożna św. Jana...

    Kaplica Jerozolimska w Przegini Narodowej

    Czas powstania: 1990-1991 Opis cech fizycznych: W pięknej, leśnej scenerii...

    Udostępnij

    XIX-XX w.

    Rok 1845 i 1846 w Galicji to przygotowania do nowego powstania. Z powstaniem, które w historii określa się jako Powstanie Krakowskie jest związana postać Franciszka Wiesiołowskiego i jego brata Michała Wiesiołowskiego, który był właścicielem majątku w Goleszowie. 18 II 1846 r. właściciel Goleszowa Michał Wiesiołowski, a w zasadzie jego brat w imieniu właściciela, chcąc zachęcić mężczyzn do udziału w planowanym powstaniu, ogłosił zniesienie pańszczyzny. Trzeba zaznaczyć, że początkowo Franciszek Wiesiołowski chciał, by powstanie było głównie szlacheckie. Zmienił jednak zdanie, zdając sobie sprawę, że bez udziału chłopów powstanie nie zakończy się sukcesem. Po ogłoszeniu zniesienia pańszczyzny chłopi płakali ze szczęścia. Wielu z nich obiecało wziąć udział w powstaniu. W mroźną noc, kiedy rozszalała się straszliwa wichura i śnieżyca, siedem sań wypełnionych przeważnie chłopami z dóbr Wiesiołowskich oraz okoliczną szlachtą, pod dowództwem oficera z 1831r. Ludwika Gromczewskiego jechało do Tarnowa, by zasilić powstańcze wojsko. Kiedy koło 5 rano wyprawa dotarła do Lisiej Góry na powstańców napadli chłopi lisiogórscy. Franciszek Wiesiołowski przez godzinę przekonywał napastników, że powstanie wybuchło również w ich interesie. Swoim towarzyszom rozkazał, żeby nie strzelali do chłopów, gdyż nie chciał „zaczynać powstania ludowego od mordowania ludu”. Uczestnicy wyprawy zostali bez walki rozbrojeni i powiązani. Chłopi wydali ich w ręce władz austriackich. Wyprawa na Tarnów zakończyła się całkowitą klęską. Paradoksem jest to, że chłopi-powstańcy z dóbr Wiesiołowskiego, zostali zatrzymani przez chłopów, którzy w powstańcach widzieli swojego głównego wroga. Brak szerszego udziału chłopów w powstaniu przyczynił się do jego szybkiego upadku.

    Po klęsce powstania folwark Wiesiołowskiego został zlicytowany i rozparcelowany. Ogłoszenie zniesienia pańszczyzny w Goleszowie zdecydowanie więc wyprzedziło ten akt, który w zaborze austriackim w Galicji nastąpił w 1848 roku, a w rosyjskim dopiero w 1863, a w pruskim ciągnął się od 1808 i ostatecznie zakończył w 1872.

    W ostatnim ćwierćwieczu XVIII w. do Goleszowa zostali skierowani osadnicy austriaccy i przeznaczono dlań północną część wsi, tzw. Podfolwarcznię. Świadczą o tym poniemieckie domy pozostałe na terenie miejscowości.

    Pod koniec XIX w., za sprawą dyrektora Krajowego Biura Melioracyjnego dr. inż. Andrzeja Kędziora (związanego rodzinnie z Goleszowem), wykonano szereg prac melioracyjnych, w tym kanał osuszający tereny Podleszan, Książnic i Goleszowa.

    Ta mała miejscowość była świadkiem wydarzeń i działań wojennych podczas I i II wojny światowej, zwłaszcza ta ostatnia i okupacja hitlerowska przyniosły nie tylko ofiary i zniszczenia spowodowane działaniami wojennymi, ale także tragedie związane z różnymi narodowościami mieszkańców Goleszowa (Polacy, koloniści austriaccy i niemieccy, Żydzi). Koloniści Oskar i Edward Jeckowie okazali się aktywistami hitlerowskiej Ortsgruppe JDP, a Oskar wyróżniał się niezwykłym okrucieństwem w stosunku do Żydów. Polacy nie pozostawali obojętni wobec agresji okupantów. Spośród goleszowian, działających w konspiracji (ZWZ-AK, BCh), szczególną rolę odegrał kapitan WP Władysław Kwarciany (ps. Świerszcz”, „Mały”, „Siwy”)

    – dowódca placówki AK Mielec, uczestnik udanej akcji na niemieckie więzienie w Mielcu i dowódca akcji zdobycia niemieckiej wyrzutni V-1 i V-2 w Bliźnie. Wielką odwagą wykazali się też nauczyciele Adolf i Jadwiga Stachurowie, którzy prowadzili tajne nauczanie.

    Województwo: podkarpackie

    Gmina: Mielec- wiejska

    Goleszów.
    Goleszów.
    Goleszów.
    Goleszów.