Czas powstania
Pierwsze wzmianki o dworze w Krasnogrudzie pochodzą z drugiej połowy XVII wieku.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Dwór wraz z parkiem jest przykładem typowego XIX-wiecznego założenia ziemiańskiego, łączącego funkcję mieszkalną, gospodarczą i reprezentacyjną.
Walory krajobrazowe wzmacnia malownicze położenie zespołu nad jeziorem Hołny. Wartość zabytku podnosi też fakt, że na przełomie XIX i XX w. dwór należał do krewnych Czesława Miłosza, który wielokrotnie odwiedzał Krasnogrudę.
Obiekt położony jest na skarpie nad zachodnim brzegiem jeziora Hołny, przy granicy polsko-litewskiej. Dwór pierwotnie klasycystyczny w typie XIX-wiecznych siedzib szlacheckich.
Dwór zbudowany został na rzucie wydłużonego prostokąta z przybudówką w elewacji tylnej, obszernym frontowym gankiem i werandą od wsch. Parterowy budynek z użytkowym poddaszem jest posadowiony od zachodniej na wysokiej podmurówce, w której mieściły się pierwotnie pomieszczenia gospodarcze. Jego murowane z cegły, sklepione krzyżowo piwnice są reliktem starszego dworu.
Opis kontekstów historycznych
Pierwsza wzmianka o dworze i majątku Krasnogruda (pierwotna nazwa Krasnyhrud) pochodzi z 1676 roku. Wczesne dzieje majątku nie są dokładnie znane, więcej wiadomo od 1785 roku, kiedy dobra Krasnogruda (składające się z folwarku Krasnogruda oraz wsi Żegary, Gawieniańce i Bierżynie) zostały zakupione przez Eysymontów.
Majątek ziemski pod koniec XIX w. posiadał 4 domy i 38 mieszkańców. Dobra Krasnogruda składały się z folwarków Krasnogruda i Wereszczeńszczyzna. Obejmował 1815 mórg.
Pierwszym właścicielem Krasnogrudy z rodziny Kunatów, z której wywodziła się matka Czesława Miłosza, Weronika, był Teofil, po nim syn Bronisław Kunat.
W okresie międzywojennym ostatnie spadkobierczynie Krasnogrudy, siostry Gabriela Lipska z d. Kunat (1888–1962) i Janina Niementowska z d. Kunat (1898–1977) prowadziły we dworze pensjonat letniskowy.
W okresie II wojny światowej majątek przeszedł pod zarząd niemiecki. Po wojnie, w rezultacie reformy rolnej, dwór i dobra ziemskie (wówczas o powierzchni 344,5 ha) przestały pełnić rolę własności prywatnej, a właściciele zostali zmuszeni do jego opuszczenia.
W 2002 roku zespół parkowo-dworski przejęła w dzierżawę Fundacja „Pogranicze”. Zabytek został zrewitalizowany– wyremontowano m.in. dom, uporządkowano park. Obecnie we dworze działa Międzynarodowe Centrum Dialogu.