Czas powstania
Przepiękny klasycystyczny dwór wybudował Jan Nepomucen Antoni Siemieński herbu Leszczyc w latach 1819-1845.
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Dwór Siemieńskich w Żytnie położony jest 25 km od Radomska, przy drodze wojewódzkiej 785. Wybudowany został w klasycystycznym stylu, w latach 1819-1845. Pod koniec XIX wieku dobudowano w stylu neorenesansowym piętrowe skrzydło.
Jest to parterowy budynek z mieszkalnym poddaszem, od północy przylega do niego piętrowa przybudówka. Całość pokrywa czterospadowy dach. Fasadę zdobi piętrowy, czterokolumnowy dorycki portyk z dobudowanym w późniejszym okresie balkonem. Wokół dworu rozciąga się przepiękny, 4 ha. park.
Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków województwa łódzkiego pod nr 751 z datą z 27 grudnia 1967 roku.
Opis kontekstów historycznych
Zabytkowy dziś dwór został wybudowany przez Jana Nepomucena Antoniego Siemieńskiego herbu Leszczyc (ur. 11 czerwca 1790 r. w Żytnie i tutaj też ochrzczony w 1793 r., uczestnik kampanii Napoleona w r. 1812 r., oraz walk 1813 r. w składzie dywizji Jana Henryka Dąbrowskiego, odznaczony Orderem Kawalerskim Legii Honorowej, poseł sejmu Królestwa Polskiego w l. 1822-1828). Budowa dworku została rozpoczęta w 1819 r. Prace zakończono dopiero w 1845 r. z powodu uczestnictwa fundatora w powstaniu listopadowym (1830-1831).
Dwór był lokalnym centrum życia politycznego i kulturalnego, miejscem życia towarzyskiego ówczesnych elit. W czasie powstania styczniowego (1863-1864) odbywały się tu spotkania patriotyczne. Przebywał tu m.in. Henryk Sienkiewicz, który właśnie w tym dworze zaręczył się z krewną Siemieńskich, panną Marią Gryf-Kellerówną. Ostatecznie do małżeństwa nie doszło, gdyż podobno Sienkiewicz zgubił nad pobliskim stawem pierścionek zaręczynowy. W latach 1870-1884 w dworze mieszkała Wanda Malczewska, wizjonerka, Czcigodna Służebnica Boża Kościoła katolickiego. Tutaj odwiedzał Wandę jej bratanek, malarz Jacek Malczewski. W lipcu 1941 roku we dworze przebywał syn Władysława Andersa – Jerzy Anders. Tutaj też w czasie II wojny światowej znaleźli schronienie członkowie brytyjskiej misji Freston.
Ostatnim właścicielem Żytna był Jacek Siemieński (1887-1977). Był uczestnikiem Kampanii z 1920 r. oraz posłem na sejm w 1929 r. Był również prezesem Zarządu Stowarzyszenia Rolniczo-Handlowego Związku Ziemian w Radomsku a w czasie okupacji niemieckiej szefem radomszczańskiego okręgu „Uprawy” Konspiracyjnego Stowarzyszenia Ziemian. W swoim majątku wprowadził wiele unowocześnień min. zastosował nawozy sztuczne, poplony. Prowadził też hodowlę koni półkrwi arabskich. W 1945 r. został wysiedlony z majątku. Zamieszkał w Warszawie, następnie w Gdańsku.
Po wysiedleniu rodziny Siemieńskich, do końca lat 80. XX wieku, w budynku dworu mieściła się szkoła podstawowa, a część parku przeznaczono na boisko. Stan obiektu stawał się coraz gorszy. Od 1994 roku dwór stał pusty i popadał w dalszą ruinę. Obecnie jest własnością prywatną. W 2016 roku rozpoczęła się kompleksowa modernizacja dworu przy wsparciu z funduszy unijnych. Obiekt zagospodarowano na cele turystyczno-kulturalne. Mieści się w nim dziś hotel i restauracja.
