Edmund Monsiel urodził się w Wożuczynie 12 XI 1887 r. w rodzinie stolarzy. W Wożuczynie spędził dzieciństwo i większą część życia. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej. Jako kilkunastoletni chłopiec, został oddany na wychowanie do przyjaciela ojca, Władysława Chmielewskiego – organisty w Dzierążni. Tam otrzymał wychowanie religijne i patriotyczne. Stamtąd, w 1919 r. został wysłany na naukę do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Chełmie. Tam poznał podstawy rysunku i stworzył pierwsze rysunki. Po 3 latach pobytu w Chełmie, z nieznanych jak dotąd powodów, Edmund przerwał naukę. Nie wrócił jednak do rodzinnego Wożuczyna, lecz osiadł ok.1923 r, w Łaszczowie, gdzie jego rodzice zakupili posesję i prowadzili sklep papierniczo – spożywczy. Edmund bywał jednak często w Wożuczynie, bo przy pałacu uczył się księgowości i miał tu rodzinę. W tym okresie pomagał matce prowadzić sklep w Łaszczowie, gdyż ojciec jako wzięty stolarz często bywał poza domem. II wojna zastała Edmunda w Łaszczowie. Jego sklep upadł bo nie było czym handlować, a pomieszczenia sklepowe przejęli Niemcy na kwaterę wojskową. 25 XII 1942 r. Edmund znalazł się w grupie mieszkańców Łaszczowa, spośród której Niemcy typowali do rozstrzelania. Uniknął śmierci, ale na jego oczach zginął szwagier Józef Wyrostkiewicz, rozstrzelany wraz z 75 innymi osobami. Po tym wydarzeniu Edmund zaczął więcej rysować, a jego rysunki z tego okresu znacznie różniły się od tych sprzed wojny. Wiosną 1943 r. przeniósł się do Wożuczyn Cukrowni i zamieszkał na poddaszu domu brata Kazimierza Monsiela (stolarza). Dzięki protekcji brata, podjął pracę w cukrowni jako sezonowy wagowy; pracował też jako sezonowy inspektor i pracownik magazynu. W 1945 r. zamieszkał w Wożuczynie, zmieniając ciągle miejsca zamieszkania. Mieszkał m.in. w opuszczonym domu Żyda młynarza, pod ”Maciejówką”. W latach 50., 60., Edmund często wyjeżdżał do uzdrowisk w Krynicy, Żegiestowie, Dusznikach. Stale rysował. Zmarł nagle 8 IV 1962 r. w szpitalu w Tomaszowie Lub. Pochowany został na cmentarzu w Wożuczynie. Po śmierci Edmunda, rodzina porządkując jego rzeczy znalazła zamknięte w starym kufrze, rysunki oraz szkice, wykonane głównie w latach 1943-1962 i kilka sprzed II wojny. Większość datowana i sygnowana monogramami artysty.
Odkrycie Edmunda Monsiela jako artysty nastąpiło w 1963 r. (rok po śmierci). Wówczas ukazał się pierwszy artykuł o nim wraz z 2 reprodukcjami rysunków, w „Przekroju”. Po tym artykule część rysunków Monsiela została pokazana na Wystawie w Krakowie. Pojawiły się kolejne artykuły, wystawy i tak Edmund zyskał sławę światową.
Edmund Monsiel rysował od ok. 1919 r. Najwięcej rysunków powstało w latach 1943 – 1962. Rysował ołówkiem różnej grubości, w tym również ołówkiem chemicznym (czasami pojawia się kredka). Rysował na skrawkach papieru, tekturze, kwitach z cukrowni, okładkach książek. Jedną pracę wykonywał od 2 tygodni, do kilku miesięcy. Największe rysunki mają rozmiar A3, ale są też rysunki niedokończone i szkice. Nadawał tytuły tylko pracom skończonym. Prace Edmunda są w większości sygnowane różnymi wersjami monogramu artysty: „EM”. Główną cechą rysunków jest wszechobecny motyw głów, w większości z wąsami, a wśród nich inne elementy ikonograficzne.
Rysunki Edmunda Można mają różna tematykę: religijne (z wersetami religijno-umoralniającymi, ułożonymi przez Edmunda); z życia artysty; inspirowane: kościołem w Wożuczynie, wydarzeniami w Wożuczynie, w kraju, na świecie oraz rysunki bez określonej treści.
Edmund Monsiel zostawił po sobie ponad 500 rysunków, które w terminologii historii sztuki zaliczane są do nurtu sztuki rt brut lub sztuki naiwnej, sztuki intuicyjnej. Znany jest w całym świecie, a kolekcje jego rysunków posiadają galerie w: Montruil, Begles /Francja/, w Wielkiej Brytanii, w Lozannie /Szwajcaria/, w Jerozolimie /Izrael/, w Chicago /USA/. W Polsce znajduje się około 60 prac w: Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Regionalnym im. J.Petera w Tomaszowie Lub. Oraz w kolekcjach prywatnych. Negatywy jego prac posiada Instytut Sztuki PAN. Edmund Monsiel był również pasjonatem fotografii. Jako jeden z pierwszych w regionie wykonywał zdjęcia np. Łaszczowa.
W miesiącach IX-X 2012 r., w Izbie Regionalnej w Wożuczynie, w ramach realizacji projektu ”Niezwykłe miejsce, niezwykli ludzie”, programu ”Działaj lokalnie”, finansowanego przez Lokalną Organizację Grantową, Stowarzyszenie „Czajnia”, Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, Polsko-Amerykańską Fundację Wolności, zorganizowana została przez Stowarzyszenie Miłośników Wożuczyna i Okolic, pierwsza wystawa artysty na Zamojszczyźnie, a druga po tej stronie Wisły! Wystawa pt: ”Edmund Monsiel-Niezwykły artysta ze zwykłego Wożuczyna”, upamiętniała 50. Rocznicę śmierci artysty. Wystawę te nadal można oglądać w Izbie Regionalnej w Wożuczynie.
Edmund Monsiel – rysownik z Wożuczyna jest postacią, która nadal inspiruje poetów, artystów i intryguje historyków sztuki, psychiatrów. Jego rysunki są stale prezentowane w świecie.
Województwo: lubelskie
Gmina:Rachanie