Czas życia
Alfred Lityński żył w latach 1880-1945.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Związany z Suwalszczyzną wybitny profesor hydrobiolog był synem lekarza kolejowego Mikołaja i Marii z domu Lipnickiej. Urodził się 16 września 1880 r. w Biełgradzie w Besarabii (obecnie miasto Bilhorod-Dnistrovskyi, na Ukrainie). Po uwięzieniu ojca za udział w związku rewolucyjnym i zesłaniu go do Drui w guberni wileńskiej, opiekę nad chłopcem przejął jego dziadek w Żytomierzu.
Jego najszersza działalność naukowa związana jest ze stacją hydrobiologiczną w Starym Folwarku nad jeziorem Wigry.
Zainteresowania Alfreda Lityńskiego były bardzo szerokie. Jego dorobek naukowy obejmuje 38 publikacji, z czego 28 pochodzi z okresu „wigierskiego”.
W Starym Folwarku powołano Muzeum Wigier im. Alfreda Lityńskiego – obiekt edukacyjny WPN-u, mieszczący się w odremontowanym budynku dawnej Stacji Hydrobiologicznej. Ekspozycja poświęcona patronowi umieszczona jest na początku ciągu zwiedzania wystaw Muzeum Wigier.
Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne ustanowiło medal imienia prof. Alfreda Lityńskiego, który jest wyrazem szczególnego wyróżnienia i uznania. Nadawany jest za wybitne osiągnięcia naukowe, organizacyjne lub popularyzatorskie w szeroko pojętej dziedzinie hydrobiologii.
Alfred Lityński jest również patronem ulicy w Suwałkach.
Opis kontekstów historycznych
Lityński studiował w Dorpacie na wydziale matematyczno – przyrodniczym. W 1902 roku został usunięty z uczelni za udział w strajku studenckim. Tam przyuczał się przy ojcu do zawodu felczera. W 1905 roku podjął dalsze studia w Krakowie. Żywo zainteresował się zagadnieniami związanymi z fauną wód. Doktoryzował się w 1913 roku na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do 1916 roku służył w Legionach Polskich. Po dziewięciu latach rehabilitował się na Uniwersytecie Warszawskim z zakresu hydrobiologii i jako docent prowadził do 1936 roku wykłady na Wydziale Przyrodniczym. Dodatkowo kierował (nieprzerwanie do 1939 roku)Stacją Hydrobiologiczną na Wigrach koło Suwałk, którą na zlecenie Instytutu Biologii Doświadczalnej, założył w 1920 roku.
W czasie II wojny światowej wstąpił do konspiracji. W randze podporucznika, o pseudonimie ,,Leśny” należał do sztabu Suwalskiego Obwodu AK. Po wyzwoleniu objął funkcję powiatowego inspektora rybactwa w Czerwonym Folwarku. Niebawem jednak został aresztowany przez NKWD i deportowany do ZSRR. Zmarł w drodze na zesłanie w pobliżu Smoleńska. Spoczywa prawdopodobnie na Cmentarzu Tichawińskim.
Alfred Lityński odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi (1933) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1937). Za działalność naukową otrzymał medal Pro limnologia optime merito na Kongresie Limnologów w Sztokholmie.