Czas powstania: XIII w.
Opis kontekstów historycznych:
Będzińska Góra Zamkowa charakteryzuje się niezwykłym nagromadzeniem unikatowych i jakże ważnych dla historii miasta miejsc i obiektów. Najważniejszym i górującym nad miastem jest Zamek Królewski. Na jednym ze zboczy, w otoczeniu drzew znajduje się żydowski kirkut. Wnętrza góry skrywają się tajemnice będzińskich podziemi, a w przyległym do zamku parku odnajdziemy pozostałości wałów dawnego grodziska. Jest jeszcze jeden obiekt nieopodal zamku, będący integralnym elementem będzińskiego pejzażu i samego Wzgórza, to Kościół św. Trójcy. Pierwsze wzmianki o parafii odnajdziemy w źródłach z XIII w. Można domniemywać że pierwszy kościół mógł być drewniany. W pełni murowany kościół wybudowano jednak dopiero około 1364 roku. Jego fundację należy łączyć z osobą Kazimierza Wielkiego, dzięki osobie którego wzniesiono średniowieczny zamek. Kościół było obiektem jednonawowym z kwadratowa wieżą i znajdował się w obrębie grodu obronnego. Na przestrzeni lat był sukcesywnie rozbudowywany. W jego historii były także momenty dramatyczne. W roku 1560 kościół został zajęty przez arian i przekształcony w zbór. Do katolików wrócił dopiero po królewskiej interwencji, wymagał jednak gruntownego remontu. W czasie wojny ze Szwedami w XVII wieku, świątynia została splądrowana i poważnie zniszczona. Został odbudowany w roku 1660 w stylu barokowym. W okresie tym m.in. obniżono wysokości kościelnej wieży. Na przełomie XVIII i XIX w. z inicjatywy rodziny Mieroszewskich dobudowano dwie kaplice, od strony północnej Matki Boskiej Częstochowskiej i południowej Serca Pana Jezusa. Kościół rozbudowywano również w latach 1873-1889. Dobudowano prezbiterium oraz boczną nawę, a w podziemiach zlokalizowano podziemne krypty grobowe. W historii kościoła był jeszcze jeden bardzo ważny moment. Podczas napaści Niemiec na Polskę, w dniu 8 września 1939 r., ówczesny proboszcz parafii ksiądz Mieczysław Zawadzki, otwierając bramy kościelnego ogrodu uratował grupę będzińskich Żydów od niechybnej śmierci z rąk hitlerowców. Za czyn ten uhonorowany został medalem „Sprawiedliwy wśród narodów Świata”.
Kościół jest to murowany, otynkowany z zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Świątynia przykryta jest dachem dwuspadowym, nad nawą znajduje się niewielka sygnaturka z latarnią, wieża zwieńczona jest hełmem baniastym. Współcześnie wejście do kościoła znajduje się od strony zachodniej i prowadzi przez wieżę, kruchtę pod chórem wprost do wysokiej nawy głównej. Chór wsparty jest na filarach. Z uwagi na liczne przebudowy związane ze zniszczeniami kościoła we wcześniejszych wiekach, nie zachowały się oryginalne polichromie. Godne uwagi jest barkowe wyposażanie chóru kościoła wraz z organami z 1903 r.
Gmina Będzin,
województwo: śląskie, powiat będziński,
region Zagłębie Dąbrowskie