Wzniesiony w połowie XIX w. – 1860 r.
Trzykondygnacyjna budowla, nakryta spłaszczonym, czterospadowym, łamanym dachem, wzniesiona jest na planie prostokąta. Frontowa, 9-osiowa elewacja posiada 3-osiowy, pozorny ryzalit środkowy ze wspartym na czterech żeliwnych kolumnach tarasem. Elewacje posiadają zdobienia w postaci boniowania, obramowań okien oraz wieńczącego fryzu z dekoracją roślinną.
Okazały pałac wybudowano na planie prostokąta w stylu neoklasycystycznym. Posiada podpiwniczenie oraz trzy kondygnacje nadziemne zwieńczone dachem kopertowym z wieżą otoczoną żeliwną balustradą i świetlikiem – przeszkleniem w centralnej części dachu doświetlającym wewnętrzną klatkę schodową.
Wejście główne do pałacu osłania portyk wsparty na ośmiu kolumnach, natomiast od strony wschodniej znajduje się wyjście na taras. Elewację budynku ozdabiają liczne detale architektoniczne podkreślające neoklasycystyczny charakter pałacu.
Na szczególną uwagę zasługują bogato zdobione pilastrami oraz reliefami obramienia okienne, różnorodne, rzeźbione motywy roślinne w tym ornament otaczający cały budynek; naczółki nad otworami okiennymi oraz ozdobne gzymsy .
Wnętrze pałacu w znacznej części zachowało swój pierwotny XIX wieczny wygląd. Wśród wielu oryginalnych elementów architektonicznych zobaczyć można zdobione łukami, ściany , kolumny i pilastry z rzeźbionymi głowicami, fragmenty posadzki, także sztukaterie na sufitach i gzymsach. Centralna część wnętrze budynku stanowi reprezentacyjna klatka schodowa oświetlona szklanym stropem nawiązująca formą do antycznego atrium,wyróżniająca rudziniecki pałac spośród podobnych budowli i będąca unikatem w skali architektury całego Śląska.
Pałac stanowiący integralna część Zespołu Pałacowo – Parkowego o łącznej powierzchni 13,2 ha został wzniesiony przez bankowca, tajnego radcę handlowego, właściciela Fabryki Maszyn we Wrocławiu i Huty Piela w Rudzińcu Gustawa Heinricha von Ruffer oraz jego małżonkę Emmę w miejscu istniejącej tutaj wcześniej, zniszczonej pożarem rezydencji należącej do ojca Emmy – rotmistrza Augusta von Obermanna z Tyńca.
Lata rozbudowy i świetności kompleksu pałacowego przepadają na okres zarządzania nim przez Hugo von Ruffera, najstarszego z trojga dzieci Państwa von Ruffer, który po śmierci matki został właścicielem majątku.
Hugo von Ruffer żył w latach 1844-1930, był majorem wojska pruskiego, brał udział w wojnie Prusko-austriackiej (1866) oraz wojnie Francusko-pruskiej (1870-1871) w tym słynnej bitwie pod Sedanem.
Niewątpliwie jakaś rezydencja w Rudzińcu istniała jeszcze przed powstaniem stojącego tu obecnie pałacu. Wiemy bowiem, że w latach 1787-1833 miejscowość stanowiła rodową siedzibę jednej z gałęzi rodu von Groeling. Gdy w 1846 r. Rudziniec przeszedł w ręce rodziny von Ruffer-Rother, wznieśli oni późnoklasycystyczny pałac. Budowla ta ukończona została przed rokiem 1860. Niestety niedługo później, w 1874 r., rezydencja padła ofiarą pożaru, który zresztą strawił również znaczną część zabudowy wsi. W latach 1874-76 pałac odbudowano.
Z jego inicjatywy powstał niezwykle urokliwy park otaczający pałac, urządzony w stylu angielskim, z egzotycznymi okazami drzew i krzewów, dużym stawem z wyspą, spacerowymi alejkami wysypanymi białym żwirkiem, wzdłuż których umiejscowione były drewniane ławki. Jak wynika z ustnych przekazów mieszkańców Rudzińca major był osobą lubianą, za jego czasów zatrudnienie w pałacu znalazło wielu ludzi, często doglądał swojego majątku w tym tartaku, a szczególną troską otaczał park. Jego częstymi gośćmi byli członkowie rodziny Ballestrem, właściciele Pałacu w Pławniowicach.
Hugo von Ruffer nie miał potomka, majątek odziedziczył jego siostrzeniec Karol Rother, którego major usynowił. Po wybuchu II Wojny Światowej Karol, w obawie przed zbliżającym się frontem wyjechał do Niemiec i już do Rudzińca nie wrócił.
Po II wojnie światowej dobra rudzinieckie przeszły, podobnie jak większość tego typu obiektów, na własność Skarbu Państwa, a pałac pełnił funkcję mieszkalną dla pracowników PGR-u. Eksploatacja budynku przy jednoczesnym braku inwestycji powodowała jego stopniowe niszczenie. W latach 70 .XX wielu przeprowadzono generalny remont pałacu, by następnie przeznaczyć go na cele oświatowo-edukacyjne. Odbywały się tu wkłady Uniwersytetu Ludowego, był również siedzibą Szkoły Rolniczej, Ochotniczego Hufca Pracy, oraz miejscem wypoczynku wakacyjnego dzieci podczas kolonii letnich.
Obok pałacu znajduje się 13-hektarowy park, na którego terenie znajduje się staw z wyspą oraz interesujące okazy drzew z dużą ilością pomników przyrody.
W latach PRL rezydencja przez trzy dekady dzieliła losy innych, podobnych zabytków – najpierw zdewastowana i przez długi czas zupełnie opuszczona, w latach 60-tych zaadaptowana została na mieszkania dla pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego, a następnie służyła jako magazyn. Lata 70-te XX w., przyniosły remont (co w tych czasach było raczej wyjątkiem niż regułą w przypadku tego rodzaju obiektów). Po okresie użytkowania przez Uniwersytet Ludowy, a potem Szkołę Rolniczą oraz Ochotnicze Hufce Pracy, obiekt przejęty został przez Kuratorium Oświaty i Wychowania.
Po przejęciu pałacu przez Kuratorium Oświaty i Wychowania budynek przeszedł kolejny remont na potrzeby Szkoły Podstawowej, która odtąd miała tu swoją siedzibę wraz z Biblioteką publiczną, Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz posterunkiem policji.
Obecnie Zespół Pałacowo-Parkowy w Rudzińcu ujęty jest w rejestrze Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Katowicach i stanowi własności Gminy Rudziniec.