Zamek Ostrężnik

Czas powstania

XIV w.

Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu

Zamek Ostrężnik, dziś już pozostałości tego zamku, znajdują się w pobliżu niewielkiej osady Ostrężnik, na południe od drogi wojewódzkiej nr 793 łączącej Janów i Żarki, w odległości ok. 6 km od Janowa.
Obecnie jedyne, co pozostało z warowni, to skała, na której był zbudowany zamek górny, oraz fragmenty wałów i murów o wysokości nie przekraczającej jednego metra. Ich pozostałości to najprawdopodobniej resztki wieży obronnej, budynku mieszkalnego i wieży bramnej. Widoczne są również otaczające podzamcze ziemne wały.

Opis kontekstów historycznych

W 1386 r. Wojciech z Potoka herbu Jelita, właściciel wsi, wystąpił jako rycerz w świcie księcia Władysława Opolczyka, gdy ten odwiedzał swoje opolskie posiadłości w Woźnikach. Wojciech oprócz Potoka był także właścicielem Trzebniowa oraz Mokrzeszy, i to on prawdopodobnie zaczął budowę zamku na Ostrężniku, być może na polecenie i za pieniądze księcia Władysława.
Zamek był, jak na owe czasy, bardzo obszerny. Składał się z zamku dolnego i górnego, oddzielonych od siebie głęboką fosą wypełnioną wodą, doprowadzaną z górnego, nieczynnego już dzisiaj źródła. W południowej części wznosiła się wystająca na zewnątrz murów czworokątna baszta o wymiarach 6 x 9 m (widoczna jeszcze dzisiaj), pod którą znajdowały się podziemia, obecnie zasypane. Od strony południowej stok wzgórza opada do głębokiej fosy. Poza nią znajdował się zamek dolny o pow. ok. 7200 m². Prowadzone badania ujawniły przygotowany do budowy, usypany w sterty kamień wapienny oraz ceramikę i monety z okresu Cesarstwa Rzymskiego.
Najprawdopodobniej zamek na Ostrężniku funkcjonował krótko i został zburzony w 1391 r. przez ekspedycję karną, wysłaną z Krakowa przez króla Władysława Jagiełłę przeciwko księciu Władysławowi Opolczykowi. Zamek na Ostrężniku jest najbardziej tajemniczą warownią na Szlaku Orlich Gniazd, gdyż nie zachowały się żadne pisemne wzmianki na jego temat. Dzisiaj z zamku zostały jedynie resztki baszty i murów oraz przyziemia. Żywe są natomiast legendy o ukrytych tu skarbach.

      Dane identyfikacyjne

Województwo: śląskie
Gmina: Janów