Krzyż na szczycie Góry Wał w Mstowie                                                                                                                                                                                               

Czas powstania

Krzyż został wzniesiony jako  wotum związane z zakończeniem  I wojny światowej i odzyskaniem przez Polskę niepodległości.   
  
                                                                                                                                                                                     

Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu

Góra Wał zwana jest inaczej Górą Trzeciego Maja lub górą Na Wale. Jest to wzniesienie o wysokości 293 m n.p.m. położone na Wyżynie Częstochowskiej, w Mstowie, w powiecie częstochowskim. Na szczycie wzniesienia znajduje się metalowy krzyż na kamiennym postumencie.

        Opis kontekstów historycznych

Na szczycie Góry Wał w Mstowie znajduje się krzyż, w którego postument wmurowane są pociski pochodzące z okresu I Wojny Światowej. Front tej wojny na przełomie 1914 i 1915 roku, przez kilka miesięcy zatrzymał się na Jurze i przebiegał między innymi w okolicach Mstowa. Podczas krwawych walk, uszkodzeniu przez pociski artyleryjskie, uległ m. in. kościół i klasztor Kanoników w Mstowie.
Krzyż powstał jako wotum związane z zakończeniem tego światowego konfliktu. Wznieśli go mieszkańcy Mstowa. Jak wynika ze starych zdjęć w okresie międzywojennym, był on popularnym miejscem spotkań i wykonywania pamiątkowych zdjęć. Z Góry Wał roztaczał się bowiem piękny i rozległy widok. Odbywały się też tam patriotyczne uroczystości, jak np. Święto Pieśni. W latach sześćdziesiątych wzgórze zalesiono i z czasem piękne widoki na okolicę i sam krzyż przestały być widoczne. Doszło do tego, że wejście na wzgórze było bardzo trudne, gdyż trzeba było przedzierać się przez chaszcze i gęste zarośla, a sam krzyż zarósł dookoła drzewami. Również z murowanego cokołu wyrastały drzewka i inne rośliny, rozsadzając kamienie, z których zbudowano wysoki cokół krzyża. Metalowy krzyż niszczyła zaś korozja.
Dzięki zleceniu w tym roku prac renowacyjnych konserwatorowi zabytków, udało się przywrócić zabytek do świetności. Zakres prac obejmował oczyszczenie z mchów glonów, porostów, usunięcie roślinności typu samosiejki, usunięcie i wymianę wszystkich spoin pomiędzy kamieniami, przemurowanie luźnych kamieni – uzupełnienie ubytków zaprawy pomiędzy kamieniami, impregnację przeciwko ponownemu atakowi mikroorganizmów preparatami biobójczymi. Prace przy metalowym krzyżu polegały na: usunięciu korozji poprzez piaskowanie i nałożeniu kilku warstw farb specjalistycznych. W podobny sposób zabezpieczono wmurowane pociski.

      Dane identyfikacyjne

Województwo: śląskie
Gmina: Mstów