Błogosławieni z Samborca – Antoni Rewera i Władysław Miegoń

Czas powstania

Antoni Rewera urodził się 6 stycznia 1869 roku w Samborcu, zmarł 1 października 1942 roku w Dachau. Jego siostrzeniec Władysław Miegoń urodził się 30 września 1892 roku w Samborcu, zmarł 15 października 1942 roku w Dachau.

Opis cech fizycznych

Ks. prałat Antoni Rewera i ks. kmdr ppor. Władysław Miegoń to błogosławieni Kościoła katolickiego, beatyfikowani 13 czerwca 1999 roku. Należą do grona 108 męczenników z czasów II wojny światowej. Obaj byli księżmi i pochodzili z chłopskich rodzin z Samborca. Łączyło ich pokrewieństwo. Antoni Rewera był bratem matki Władysława Miegonia. Obaj zapamiętani zostali jako wielcy społecznicy, ludzie dobrzy, skromni i pogodni. Obaj zmarli z wycieńczenia w październiku 1942 roku w Dachau.

Błogosławieni są szczególnie czczeni w parafii pw. Trójcy Świętej w Samborcu. Obaj, już jako kapłani, często odwiedzali rodzinny dom i parafię. Wciąż żyją potomkowie ich rodziców. Cały czas podejmowane są działania podtrzymujące pamięć o tych niezwykłych ludziach.

Opis kontekstów historycznych

Obu błogosławionym poświęcono wiele tekstów, sami też pozostawili po sobie znaczną spuściznę – pisma, listy, dokumenty, zdjęcia. Ich biografie są bardzo obfite w wydarzenia i nie sposób ich wyczerpać w żadnym opisie.

Antoni Rewera, urodzony 6 stycznia 1869 roku, był najstarszym z czworga dzieci Wawrzyńca i Rozalii z domu Sapielak. Ukończył szkołę średnią w Sandomierzu, następnie 1 czerwca 1884 roku wstąpił tam do Wyższego Seminarium Duchownego. Tytuł magistra teologii uzyskał w czerwcu 1893 roku w Akademii Duchownej w Petersburgu.

Po otrzymaniu święceń kapłańskich w lipcu 1893 roku pracował jako profesor, wychowawca i wicedyrektor w Seminarium Duchownym w Sandomierzu, następnie jako duszpasterz, od 1907 proboszcz parafii katedralnej, następnie proboszcz parafii pw. św. Józefa w Sandomierzu. Trzykrotnie administrował też parafią św. Pawła w Sandomierzu. Pełnił obowiązki archidiakona, prałata domowego papieża Benedykta XV, dyrektora (w Sandomierzu) i delegata do rady głównej III Zakonu św. Franciszka, kanonika honorowego, następnie gremialnego, prałata honorowego i w końcu dziekana Kapituły Katedralnej. Założył Zgromadzenie Córek św. Franciszka Serafickiego.

Udzielał się w życiu społecznym. Był prezesem Stowarzyszenia Spożywców „Bratnia Pomoc” w Sandomierzu. Pracował w Spółdzielni „Ognisko”, prowadzącej księgarnię i sklep pomocy szkolnych. Organizował wyjazdy, pielgrzymki, udzielał się charytatywnie. Opowiadał się za ruchem chrześcijańskim w polityce i solidaryzmem klasowym. Współorganizował Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich, Bractwo Trzeźwości, Towarzystwo Rzemieślnicze. Angażował się w działalność innych stowarzyszeń, kół, straży ogniowej.

16 marca 1942 roku Antoni Rewera został aresztowany przez gestapo. W czasie przesłuchań przyznał się do czytania podziemnej prasy. Wyjaśniał później: „Przecież nie mogłem kłamać”. Ponieważ nie chciał wydać, od kogo dostawał nielegalne gazety – został skierowany do niemieckiego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, a następnie do Dachau. Tam zmarł z wycieńczenia dnia 1 października 1942 roku. Przed śmiercią zobaczył się ze swoim siostrzeńcem, który zmarł dwa tygodnie po nim.

Władysław Miegoń, urodzony 30 września 1892 roku, był najstarszym z ośmiorga dzieci Stanisława Miegonia i Marianny z domu Rewera. W 1902 roku rozpoczął naukę w Męskim Progimnazjum w Sandomierzu. Po uzyskaniu w 1908 roku świadectwa dojrzałości wstąpił do Seminarium Duchownego. 2 lutego 1915 roku otrzymał święcenia kapłańskie, a następnie rozpoczął posługę duszpasterską na ziemi sandomierskiej. W 1915 roku pracował jako wikariusz w parafii Bodzentyn, a w 1916 roku rozpoczął roczną pracę w parafii Głowaczów. Później został przeniesiony do Iłży. Zapamiętano go jako patriotę i organizatora działań kulturalno-społecznych.

28 listopada 1918 roku Miegoń poprosił władze kościelne o zgodę na skierowanie go do duszpasterstwa wojskowego. Zgody początkowo nie uzyskał, ale po jakimś czasie prośbę ponowił. Otrzymał przydział do Marynarki Wojennej i stopień kapelana (odpowiednik kapitana marynarki). Był więc pierwszym kapelanem polskiej Marynarki Wojennej. Początkowo pełnił służbę w tworzącym się 1. Batalionie Morskim w Modlinie, później w Aleksandrowie Kujawskim. Stał się głównym organizatorem i wykładowcą kursów uzupełniających wiedzę z zakresu języka polskiego, matematyki, historii, geografii, wychowania patriotycznego.

10 lutego 1920 roku Miegoń brał udział w słynnych Zaślubinach Polski z morzem w Pucku. W kwietniu został kapelanem i oficerem oświatowym Komendy Portu Wojennego Puck, a w lipcu mianowany kapelanem Pułku Morskiego. Uczestniczył w walkach batalionu morskiego podczas wojny polsko-bolszewickiej. W czasie walk frontowych dźwigał i opatrywał rannych. 9 sierpnia 1920 roku został ranny pod Makowem Mazowieckim. Marszałek Piłsudski osobiście odznaczył go za męstwo okazane na polu walki Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych. Pod koniec roku Miegoń powrócił na stanowisko kapelana Komendy Portu Wojennego Puck.

29 maja 1921 roku osobiście odprawiał mszę polową w związku z rozpoczęciem budowy portu w Gdyni. Później poświęcał nowe okręty floty Rzeczypospolitej (m.in. ORP „Pomorzanin”). Od 1924 roku Miegoń pełnił funkcję kapelana komendy portu wojennego Gdynia, gdzie przeniesiono dowództwo floty Marynarki Wojennej. Został również proboszczem parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w Gdyni. Wtedy też rozpoczął pracę nad składem i repertuarem powstającego przy komendzie Teatru Amatorskiego. Powołał również zespół instrumentalno-wokalny. W związku z krytyką zamachu majowego, w 1928 roku został wysłany na studia z zakresu prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie.

Do 1932 roku Miegoń był kierownikiem Rejonu Duszpasterstwa w Lublinie. W styczniu 1934 roku wrócił i zastąpił ks. kapelana Jerzego Szackiego na stanowisku administratora parafii wojskowej w Gdyni. W ramach swoich obowiązków święcił bandery okrętowe, odprawiał nabożeństwa na pokładach statków, odbywał z marynarzami podróże w rejsach szkoleniowych. Stworzył również bibliotekę na Oksywiu. 4 lutego 1934 roku został mianowany starszym kapelanem. W 1936 roku brał udział w uroczystościach pogrzebowych gen. dyw. Gustawa Orlicz-Dreszera. W 1938 roku Miegoń zainicjował budowę kościoła garnizonowego na Oksywiu. W 1939 roku stanowisko administratora parafii wojskowej w Gdyni łączył z funkcją kapelana Floty.

Podczas kampanii wrześniowej uczestniczył w walkach Lądowej Obrony Wybrzeża. Pełnił służbę kapelana, spędzając długie godziny w Szpitalu Morskim w Babich Dołach. 19 września dostał się do niewoli niemieckiej. Otrzymał dokumenty gwarantujące mu nietykalność, odrzucił je jednak aby pozostać z żołnierzami. Został przewieziony z Gdyni do Flensburga. Przebywał w Stalagu IX C Rothenburg. Stamtąd, za zorganizowanie w oflagu uroczystości patriotycznych z okazji 11 listopada, został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Niemcy przestali już wtedy respektować Konwencje Genewskie. Od 8 lipca 1942 roku był więźniem obozu koncentracyjnego Dachau. Tam zginął zamęczony, ciało spalono w krematorium.

Władysław Miegoń został odznaczony: Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Błogosławiony jest patronem parafii wojskowej w Świnoujściu, parafii rzymsko-katolickiej w Chełmie, gimnazjum w Strzebielinie Morskim, Szkoły Podstawowej nr 52 w Gdyni, Centrum Charytatywno-Społecznego w Ustce, Stowarzyszenia „PRO MARE ET FIDE” w Gdyni. Jest również patronem Wojska Polskiego.