Czas powstania
Kościół wybudowano w latach 1342–1343, a kaplicę dobudowano w latach 1610-1625
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Kościół p.w. św. Bartłomieja jest jednym z najstarszych zabytków Staszowa. Jest to świątynia na planie krzyża łacińskiego, jednonawowa. Prezbiterium jest trójbocznie zamknięte, oddzielone od wyższej od niego nawy. Wnętrza zdobią dekoracje ze stiuku, a w kaplicy użyto różnokolorowych marmurów. Sklepienie pokryte jest siecią późnorenesansowych sztukaterii. Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z II poł. XVIII w., czyli późnego baroku. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz z Ukrzyżowanym Chrystusem, a na zasuwie obraz św. Bartłomieja. Po lewej stronie kościoła znajduje się rokokowa ambona z rzeźbami czterech ewangelistów, nakryta baldachimem. W kościele znajduje się późnogotyckie fresk przedstawiający św. Bartłomieja obdartego ze skóry.
Perłą staszowskiego kościoła jest kaplica Matki Bożej Różańcowej. Jest to kaplica w stylu umiarkowanego nurtu manieryzmu krakowsko-pińczowskiego, nawiązującego do tradycji Santi Gucciego. Nieodzownie na myśl przywodzi ona Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu. Zbudowana została na planie kwadratu, nakryta jest kopułą z latarnią. Późnobarokowy ołtarz główny kaplicy pochodzi z II połowy XVIII w. Umieszczono tam obraz olejny na płótnie Matki Boskiej Różańcowej z Dzieciątkiem i rzeźbami św. Dominika i św. Róży z Limy. Wewnątrz znajdują się również ołtarze św. Józefa i św. Rozalii. Kaplicę zdobią manierystyczne kartusze herbowe z herbami Tęczyńskich (Topór) i Leszczyńskich (Wieniawa).
Przy kościele znajduje się stary cmentarz parafialny. Do dziś zachowało się tylko kilka nagrobków, w tym mogiła powstańców styczniowych.
Opis kontekstów historycznych
Pierwsza, drewniana świątynia znajdująca się w tym miejscu pochodziła prawdopodobnie z początków XIII w. Pierwsze wzmianki o wsi Staszów mówią o spaleniu drewnianego kościoła przez Tatarów w 1241 r. Na jego miejscu powstał kolejny kościół drewniany, a w latach 1342–1343 murowana świątynia gotycka. Kościół powstał z białego kamienia z fundacji Doroty z Tarnowa, wdowy po Marcinie z Rytwian, wojewodzie łęczyckim.
W 1345 r. świątynię konsekrował Jan Grot ze Słupowa, biskup krakowski. Kościół w pierwszej połowie XVII w. zmienił swój wygląd. W 1610 r. dobudowano do niego wieżę, a w 1613-1625 r. powstała kaplica Matki Bożej Różańcowej, którą ufundowała Katarzyna z Leszczyńskich, wdowa po Andrzeju Tęczyńskim, kasztelanie bełskim (zm. w 1613 roku). Około roku 1625 wnętrze nabrało cech renesansowych, wykonano także nowe sklepienia. W 1664 r. nastąpiła rekonsekracja świątyni, co wiąże się z najazdem wojsk Rakoczego w 1657 r., który wewnątrz urządził stajnię dla koni.
Około 1825 r. wybudowano w stylu klasycystycznym ogrodzenie placu kościelnego i plebanię, a w 1829 r. dzwonnicę. Obiekty zostały zaprojektowane przez inż. Feliksa Popławskiego. W 1855 r. prowadzono prace remontowe. W 1907 r. dostawiono od strony południowej boczną kruchtę i wzniesiono wolnostojący dom pogrzebowy w stylu eklektycznym.
Podczas wojen światowych obiekt uniknął zniszczenia. Kościół odnowiono w 1972 r., a w 1990 r. ściany i sufit pokryto barwnymi malowidłami.