Czas powstania

XIV w.

Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu

Zamek królewski znajduje się w obrębie murów miejskich, w północno-zachodniej części miasta. Zbudowano go z miejscowego wapienia z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Na kompleks zamkowy składają się dwie części: północna – administracyjna (o wymiarach 15,5 x 35,5 m) i południowa – rezydencja króla (na planie prostokąta 13 x 35 m). Część ta była dwukondygnacyjna z ryzalitem, gdzie prawdopodobnie mieściła się kaplica. Część administracyjna miała trzy izby w przyziemiu i również dwa poziomy. Była ona wzniesiona później, prawdopodobnie przez Ludwika Węgierskiego. Do dziś przetrwała niemal w niezmienionej formie.

Przyziemie zamku spełniało funkcje techniczną, znajdował się tu także magazyn. W przyziemiu w części wschodniej zachowały się dwa piece hypokaustyczne, które ogrzewały „salę tronową” z górnej kondygnacji. W zachodniej części zamku, w górnej kondygnacji znajdowała się komnata królewska.

Rycerz strzegący bramy zamku

Opis kontekstów historycznych

Lokacja miasta nastąpiła na początku XIV w. za panowania Władysława Łokietka, jednak zabudowania warowne, w tym gotycki zamek, wzniósł dopiero Kazimierz Wielki. Przed powstaniem zamku w XIV w. istniał tu dwór książęcy, na co wskazuje pobyt Bolesława Wstydliwego wraz ze dworem w Szydłowie. Zamek, a dokładniej dom północny został wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego. W XV w. był to zamek z wieżą ostatecznej obrony i bramą zamkową w murze kurtynowym odgradzającym twierdzę od miasta. 

Polscy królowie często przybywali do Szydłowa – Kazimierz Wielki przebywał na zamku sześć razy, a Władysław Jagiełło aż siedemnaście razy. To tu, w latach 1394-95, w honorowej niewoli znajdował się brat Jagiełły – Świdrygiełło.

Od XV w. zamek nie pełnił już funkcji rezydencji królewskiej, w następnych wiekach był wielokrotnie palony i odbudowywany. Mimo renowacji następowało jego stopniowe niszczenie. W 1630 r. zamek spłonął w wyniku buntu wojsk najemnych, które nie otrzymały żołdu. Kolejnych zniszczeń dokonali Szwedzi i wojska Jerzego Rakoczego. W 1723 r. zamek został odnowiony przez starostę Józefa Załuskiego. Od XVIII w. zamek był niezamieszkany.

Do zamku prowadziła brama. Obecny budynek bramny został wybudowany w XVIII w. Nad wejściem, od strony wschodniej znajduje się tablica erekcyjna z 1723 r. upamiętniająca odbudowę fundowaną przez Załuskiego, i kartusz kamienny z polskim orłem i trzema koronami szwedzkiemu. Na nim umieszczono symbole S III RPMDL, czyli Sigismundus III Rex Poloniae Magnus Dux Lithuaniae. W izbach bramy znajdują się sklepienia kolebkowe z lunetami.

Brama zamkowa

Wojska napoleońskie podczas przemarszu na Moskwę urządziły tu stajnię i skład broni, co dodatkowo pogorszyło stan murów zamkowych. Pozostałości po zamku i murach miejskich wystawiano na licytację, jednak nie znaleziono na nie kupców.

We wschodniej części dziedzińca wzniesiono przed wojną szkołę podstawową. Po II wojnie światowej z inicjatywy miejscowego proboszcza Konstantyna Tomali, który współpracował z architektem Jerzym Żukowskim, odbudowano partie murów miejskich i zamkowych. Zrekonstruowano również południowy dom zamkowy, jednakże nie była to dobudowa zgodna z prawdą historyczną. W 1999 r. do budynku szkoły podstawowej, znajdującej się na terenie części zamkowej dobudowano salę gimnastyczną, która znalazła się na terenach dawnego zamku, uniemożliwiając prowadzenie kolejnych prac archeologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj