Czas powstania: 1782 r.
Opis cech fizycznych: Synagoga (dawna zbrojownia, arsenał)) znajduje się na skraju Łaszczowa, pomiędzy zabudową, na ul. Rycerskiej. Na północny-zachód od rynku. Murowana, na planie zbliżonym do kwadratu, w stylu późnobarokowym. Mury grube na 1,5 m. Na ścianach pozostałości polichromii z XVIII w. lub XIX.
Pierwotnie był to budynek jednokondygnacyjny, podpiwniczony i miał jedno wnętrze. Dawniej kryty dachem czterospadowym, łamanym polskim, obecnie bez dachu. We wnętrzu sklepienie sześciopolowe wsparte na dwóch masywnych kolumnach, zakończonych kapitelami, dekorowanymi perełkami i wolimi oczkami oraz dekoracją stiukową o motywach roślinnych i kolistych. Na zewnątrz budynek zwieńczony był attyką, częściowo zachowaną. W narożniku południowo-wschodnim znajdowała się strzelnica kluczowa. Było też dobudowane drewniane pomieszczenie dla kobiet. Obecnie synagoga jest w ruinie. Zachowały się tylko mury. Przed budynkiem tablica informacyjna.
Opis kontekstów historycznych: Pierwsza wzmianka o Żydach w Łaszczowie pochodzi z 1629 r. Pod od koniec XVII w. powstała tu gmina żydowska i zapewne pierwsza, drewniana synagoga, wzmiankowana w 1750 r.
Zamek w Łaszczowie zbudował w poł. XVI w. Aleksander Łaszcz kasztelan czerski, podkomorzy bełski i starosta chełmski. Położony w południowo-zachodniej części miasta wśród bagien. Zniszczony przez Szwedów w 1702 r. W 1770 r. Żydzi wykupili murowane budynki po dawnym zamku (zbrojownię i skarbiec). Po dużych przeróbkach w 1782 r. zamienili zbrojownię na synagogę, a dawny skarbiec na szkołę, która mieściła się tu do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie budynek skarbca-szkoły został ponowni przebudowany, tak że obecnie nie ma żadnych cech stylowych. Najpierw mieściła się w nim remiza strażacka, potem jako kino.
Dawna zbrojownia, zwana arsenałem lub salą rycerską służyła jako synagoga również do wybuchu II wojny. W 1941 r. została częściowo zniszczona. Po wojnie należała do Gminnej Spółdzielni i mieścił się tu magazyn. Nieremontowana, nieużytkowana od wielu lat popada w ruinę, a szkoda, gdyż jest to jedyny ślad po dawnym zamku w Łaszczowie. Opiekę nad budynkiem sprawuje Urząd Miejski w Łaszczowie.
Województwo: lubelskie
Gmina: Łaszczów