Dwór Skotnickich w Skotnikach

    Podobne obiekty, wydarzenia

    Kaplica trzech osób w Zagaciu

    Czas powstania: 1895 Opis cech fizycznych: Kaplica zadaszona w barwach...

    Kościół śś. Piotra i Pawła w Bolechowicach

    Czas powstania: pierwotny kościół istniał już w latach 1325-1327 Opis...

    Pałac Radziwiłłów w Balicach

    Czas powstania: obecny pałac jest wynikiem przebudowy w latach...

    Figura św. Jana Nepomucena w Aleksandrowicach

    Czas powstania: 1755 Opis cech fizycznych: Figura przydrożna św. Jana...

    Kaplica Jerozolimska w Przegini Narodowej

    Czas powstania: 1990-1991 Opis cech fizycznych: W pięknej, leśnej scenerii...

    Udostępnij

    Czas powstania

    Posiadłość z zabudowaniami dworskimi, pierwotnie drewnianymi, istniała co najmniej od pierwszej połowy XIV wieku, może nawet już w drugiej połowie XIII wieku. Obecny, zachowany, budynek posiada korpus z XVIII wieku, alkierze z XVII wieku, nadbudówkę z XIX wieku. Odnawiano go po zniszczeniach 1945 roku oraz po pożarze w 1967 roku, przebudowano w 1983 roku.

    Opis cech fizycznych

    Dwór typu obronnego wraz z otaczającym go parkiem dworskim z resztkami starodrzewu położony jest na obszernym, niewysokim wzniesieniu, otoczonym pozostałościami fosy i wału, niedaleko kościoła parafialnego. Budynek zwrócony frontem w kierunku południowo-wschodnim, parterowy, podpiwniczony. Korpus na rzucie prostokąta, drewniany otynkowany i fragmentarycznie murowany. Przy bokach cztery murowane, kwadratowe alkierze z XVII wieku – wysunięte przed lico elewacji frontowej. Naroża alkierzy wsparte szkarpami. Ściany alkierzy zwieńczone gzymsami z arkadowymi fryzami. Z boków, między alkierzami, dobudowane później sionki. Na korpusie dach łamany polski, gontowy, alkierze kryte dachami czterospadowymi, namiotowymi. W więźbie belki stropowe z polichromią w kwiaty z XVIII w., obecnie trudno ją odnaleźć. Od frontu płytki ryzalit z nadbudowanym w XIX wieku piętrem drewnianym, z dachem dwuspadowym. Ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem obwiedzionym gzymsem z dekoracją kostkową, w polu tympanonu półkolista płycina. Wnętrze dwutraktowe, w alkierzach po jednej izbie. We wnętrzu dwa kominki z XVIII wieku, resztki sgrafitti z tańczącymi nimfami w alkierzu południowo-zachodnim. Piwnice starsze od korpusu, korytarzowe, murowane z kamienia, sklepione kolebkowo. Od strony parku taras ze schodami.

    Opis kontekstów historycznych

    Zespół dworski, obejmujący dwór z drugiej połowy XVII w., przebudowany w końcu XVIII w. i w 1983 r., oraz park z fosą z XVIII–XX w., został odnotowany w rejestrze zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego. Posiadłość prawdopodobnie już od XIII wieku znajdowała się w rękach rodu Bogoriów, jednego z najbardziej znanych i zasłużonych w Małopolsce. Ze znajdującej się bliżej Wisły wsi gniazdowej Bogorii przenieśli się oni do Skotnik i z czasem przybrali nazwisko Skotnickich. Pierwszy dwór był zapewne drewniany, murowany mógł powstać już w XVI wieku. Zachowały się pozostałości z wieku XVII i XVIII. W XVII wieku Skotniki przejął Mikołaj Spytek Ligęza, a następnie ród Piaseckich herbu Janina. Piaseccy zamieszkiwali skotnicki dwór do drugiej połowy wieku XVIII. W 1772 roku zmarł Jan Kanty Piasecki, a wdowa po nim wyszła powtórnie za mąż za przedstawiciela rodu Bogoriów Skotnickich. Posiadłość wróciła więc do Bogoriów i pozostawała w ich rękach do powojennej parcelacji w roku 1945. Po wojnie budynek dworu wykorzystywano jako szkołę rolniczą, następnie dom starców, ośrodek zdrowia i porodówkę, potem jako bibliotekę gromadzką, przedszkole, szkołę podstawową dla klas 1-3. W 1997 roku dwór wraz z częścią gruntów, decyzją Rady Gminy w Samborcu, został zwrócony synowi ostatniego przedwojennego właściciela – Maksymilianowi Skotnickiemu. Pozostaje w rękach prywatnych rodziny Skotnickich.