Kościół i klasztor oo. Franciszkanów w Radomsku

Czas powstania

Do zespołu klasztornego oo. franciszkanów w Radomsku należy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (gotycki, wymurowany z cegły w XIV w. i przebudowany w stylu barokowym w roku 1631 oraz  w latach 1728-1737), a także  klasztor barokowy wybudowany w latach 1728-1737.     

Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu

Kościół jest budowlą jednonawową i jednokondygnacyjną. Usytuowano go na planie prostokąta. Od południa przylega do niego zbudowana na planie kwadratu zakrystia oraz parterowa dobudówka mieszcząca korytarzyk. Klasztor posada dwie kondygnacje. Jest on dobudowany do bryły świątyni od zachodu. Wzniesiony został na planie prostokąta. Ściany kościoła i klasztoru zbudowano z ręcznie formowanej cegły.
Główny ołtarz pochodzi z XVII wieku. W jego centralnej części umieszczono XVIII-wieczną rzeźbę Chrystusa na krzyżu, pod którym znajdują się złote skały, symbolizujące Golgotę. Po bokach rzeźby podziwiać można sześć złotych kolumn. Na wysuniętych podstawach stoją posągi czterech ewangelistów. Są one naturalnej wielkości. W narożnikach ołtarza umieszczono postacie św. Grzegorza Wielkiego i św. Augustyna. Przy kościele znajduje się cmentarz. Otacza go murowany parkan, w który wkomponowana jest czworoboczna dzwonnica o dwu kondygnacjach.

Opis kontekstów historycznych

Pierwsza świątynia znajdująca się na miejscu obecnego klasztoru ufundowana została prawdopodobnie przez Leszka Czarnego. Po jej zniszczeniu wybudowano w 1328 roku nową świątynię. Dzieło to przypisuje się Władysławowi Łokietkowi. Liczne pożary i wojny sprawiły, że od połowy XV wieku, przez około 80 lat, w kościele nie było zakonników. Lokalni Franciszkanie przebywali wówczas w Brzeźnicy. Dopiero hojność królowej Bony pozwoliła im w 1543 r. na powrót do Radomska. Dzięki wsparciu królowej zbudowano też przepiękną nawę kościoła. Niestety, spłonęła ona w pożarze w 1641 r. Odbudowana nawa wraz z gotyckim prezbiterium są najstarszymi z miejskich zabytków. W 1864 r. władze carskie zlikwidowały klasztor. Kościół przeszedł w administrację księży diecezjalnych. Taki stan rzeczy trwał do końca I wojny światowej, po której franciszkanie wrócili do Radomska.

Województwo: łódzkie
Gmina: Radomsko