Cerkiew w Grodysławicach ponad 100 lat temu
Wnętrze cerkwi w Grodysławicach ok.100 lat temu.
Dawna cerkiew w Grodysławicach, obecnie kościół.
Widok od strony wschodniej.
Secesyjne, oryginalne malowidła prawosławne, stan obecny.

Czas powstania

1909 r., budowla powstała jako cerkiew prawosławna. Poświęcona 29 VI 1910 r. Funkcjonowała do 1944 r. Od 26 VI 1981 r. jako kościół parafialny.

Opis cech fizycznych

Obiekt znajduje się na początku wsi Grodysławice, przy głównej drodze Tomaszów Lub.- Łaszczów. Jest zbudowany z cegły, trójdzielny z prostokątnym przedsionkiem, kwadratową nawą krytą dachem z kopułą i prezbiterium z poligonalną absydą. W stylu eklektycznym, nawiązuje do architektury bizantyjsko – ruskiej. Po obu stronach prezbiterium znajdują się obecnie zakrystie. Dokoła otoczony ogrodzeniem metalowo – ceglanym. Przekształcony. Pierwotnie posiadała 7 wieżyczek, krytych kopułami. Nad wejściem głównym umieszczona jest tablica w języku rosyjskim, upamiętniająca budowniczych cerkwi.

We wnętrzu znajdują się elementy dawnego ikonostasu cerkwi, podzielone na ołtarze: główny i dwa boczne. Na ścianach i sklepieniu znajdują się oryginalne, prawosławne polichromie, wykonane w stylu secesyjnym, techniką olejną i częściowo klejową. Przedstawiają one sceny z życia Jezusa, świętych prawosławnych, m.in. w dawnym babińcu na sklepieniu epizod z życia  Andrzeja Szalonego. Uzupełnieniem przedstawionych scen są postacie aniołów – Serafinów.

Opis kontekstów historycznych

Najstarsze informacje o cerkwi w Grodysławicach pochodzą z 1564 r. Pierwotnie była to świątynia prawosławna, a od 1596 r. do 1875 greckokatolicka i ponownie do II wojny światowej prawosławna. Była cerkwią parafialną i posiadała swoje filie w Rachaniach oraz w Werechaniach. W 1787 r. z przeniesionego z Rachań kościoła zbudowano nową drewnianą cerkiew p. w. Podwyższenia Krzyża Św., która spłonęła na początku XX w. W 1905 r. wzniesiono nową murowaną cerkiew, której budynek stoi do dziś. Jej projektantem był architekt diecezjalny Aleksander Puring (projektant cerkwi w Topólczy, Dubience i Suchawie).  Cerkiew wyświęcono 23 czerwca 1910 r. Od 1944 r. budowla pełniła funkcję magazynu. W 1973 r. oddana rzymskokatolikom i przekształcona w kościół. W 1981 r. parafię rzymskokatolicką p.w. Matki Boskiej Królowej Świata erygował tu biskup lubelski Bolesław Pylak.

Parafia rzymskokatolicka w Grodysławicach, dekanat Łaszczów obejmuje obecnie miejscowości: Grodysławice, Grodysławice Kol., Józefówka (część), Pukarzów, Wólka Pukarzowska.

Początkowo obok cerkwi istniał cmentarz grzebalny, który ok. połowy XIX w. został przeniesiony poza granice wsi. Użytkowany przez prawosławnych do 1939 r. Od 1793 r. służy katolikom. 

Z cerkwią w Grodysławicach związany był prawosławny święty, jeden z męczenników chełmskich i podlaskich Mikołaj Borowik. Urodził się w 1922 r. w Grodysławicach. Jego ojciec Michał był diakonem w grodysławickiej cerkwi, a sam Mikołaj był tu psalmistą.  W 1944 r. Mikołaj Borowik zamieszkał z rodzeństwem w pobliskich Pienianach. Dnia 14 kwietnia 1944 r. został zamordowany, wraz z grupą innych mieszkańców, podczas bandyckiego napadu na Pieniany. Obciętą jego głowę sprawcy obnosili po wsi na kiju. Dwa dni później, w Wielkanoc został zamordowany wraz 16 innymi osobami jego ojciec, diakon Michał. Od 2008 r. Michał Borowik jest świętym prawosławnym.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj