Czas powstania
Kościół w Goraju został wybudowany w latach 1779-1782.
Opis cech fizycznych
Kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja w Goraju został wybudowany w stylu barokowym na miejscu dawnego zboru kalwińskiego. Jest otynkowany, wymurowany z cegły. Posiada jedną prostokątną nawę, z zamkniętym półkoliście prezbiterium. Nad wejściem do świątyni znajduje się chór muzyczny, wsparty na dwóch filarach. Od południowej strony prezbiterium znajduje się zakrystia z kamiennym portalem z końca XVIII wieku, zaś od północy – kaplica przylegająca do kościoła. Nad szczytem przedsionka fasada zwieńczona jest frontonem. Nad nawą kościoła znajduje się wieżyczka na nieduży dzwon. Ołtarz główny posiada fragmenty barokowe, z herbami szlacheckimi oraz rzeźbami świętych. Widnieją na nim również postaci aniołów i Boga Ojca w zwieńczeniu oraz obrazy: św. Stanisława bp., św. Bartłomieja i Zaśnięcia Matki Boskiej w zwieńczeniu. Tabernakulum rokokowe z obrazem Ostatniej Wieczerzy z tegoż czasu; antepedium z połowy XIX wieku. Parafianie w sposób szczególny czczą Matkę Bożą Gorajską, której wizerunek znajduje się na obrazie w centrum jednego z ołtarzy bocznych.
Rys historyczny
Choć kościół parafialny w Goraju został ukończony w roku 1782, to parafia rozpoczęła funkcjonowanie w 1379. Poprzednie świątynie były budowane z drewna i niszczone m. in. w czasie potopu szwedzkiego oraz tuż przed zaborami. Fundatorem budowy kościoła murowanego był ksiądz Baltazar Dulewski, lokalny proboszcz i profesor Akademii Zamojskiej. Poświęcenia świątyni dokonał w roku 1790 bp Jan Lenczowski. Kościół był dotknięty pożarami, w roku 1795 – całej budowli oraz 1923 – więźby dachowej. Remont wykonano w roku 1928, zniszczoną wieżyczkę na sygnaturkę odbudowano w r. 1949, a kompletne odnowienie kościoła nastąpiło dopiero w 1964 roku (malował Marian Pecka z Goraja wg wzorów z r. 1928). Oprócz działalności duszpasterskiej w parafii gorajskiej zajmowano się prowadzeniem szkoły parafialnej, a także szpitala będącego schronieniem dla ubogich. Aktywne były także liczne bractwa różańcowe, czy tercjarze. Istniała także biblioteka parafialna, jednak jej zasoby zarówno w dawnej Rzeczypospolitej, jak i w w. XX byt dość skromny. Po wojnie wybudowano nowe budynki gospodarcze i dom parafialny.
