Czas powstania
Muzeum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach działa od roku 1973.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Budynek, w którym mieści się Muzeum im. Marii Konopnickiej należy do najciekawszych obiektów architektonicznych w Suwałkach i mieści się przy ulicy Tadeusza Kościuszki 31.
Budynek powstał w latach 1826–1827, a ostateczny kształt, który niemal niezmieniony zachował się do dziś otrzymał w latach 1835–1836.
Obiekt wzniesiony został z cegły i pokryty dwuspadowym dachem, zaś architekturą nawiązuje do szlacheckiego dworku. Budynek jest parterowy z użytkowym poddaszem. Ma kształt podkowy, z częścią główną przylegającą do ulicy oraz dwoma bocznymi skrzydłami wychodzącymi w kierunku ogrodu.
W części środkowej znajduje się brama, która za czasów pobytu w Suwałkach rodziny Wasiłowskich, rodziców Marii Konopnickiej, prowadziła na dziedziniec, a dziś stanowi hol muzeum dzielący budynek na dwie części. Od frontu w części centralnej znajduje się piętrowa nadbudówka, zwieńczona schodkową attyką. Po bokach wejście zdobią dwie pary kolumn podtrzymujące balkon. Okna facjaty wieńczą od góry rzeźbione maski lwów, a nad wejściem na balkon znajdował się owalny medalion.
Muzeum związane z życiem Marii Konopnickiej realizuje szereg zadań interdyscyplinarnych, których celem jest przede wszystkim edukacja. Muzeum prezentuje zarówno wystawy stałe, jak i czasowe, organizuje wydarzenia w oparciu o historię regionu, a także opracowuje wydawnictwa i prowadzi zajęcia muzealne.
Opis kontekstów historycznych
Idea utworzenia muzeum w domu, w którym przyszła na świat Maria Konopnicka pojawiła się po raz pierwszy w trakcie przygotowań do obchodów 40. rocznicy śmierci poetki, w związku z planami powołania Muzeum Ziemi Suwalskiej. Starania podjęte przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Suwałkach (mające na celu wywłaszczenie posesji przy ul. T. Kościuszki 31) nie przyniosły jednak rezultatu.
W 1956 roku, z inicjatywy Antoniego Patli powstało społeczne Muzeum Regionalne, które swoją siedzibę znalazło w części pomieszczeń dawnej Resursy, a w 1965 roku zostało przekształcone w „Muzeum Ziemi Suwalskiej”.
W 1967 roku miejscowe władze podjęły decyzję o wykwaterowaniu lokatorów zajmujących dom urodzenia Marii Konopnickiej i przeznaczeniu go na potrzeby muzeum. Muzeum otwarto w 1973 roku, głównie dzięki staraniom Zygmunta Filipowicza, ówczesnego kierownika Muzeum Ziemi Suwalskiej.
23 sierpnia 1973 roku sierpnia zwiedzającym udostępniona została pierwsza wystawa pt. „Maria Konopnicka 1842–1910”, która zajmowała jedynie dwie sale. Rok później ekspozycję powiększono o XIX-wieczny salonik i wystawę z ilustracjami Jana Marcina Szancera do baśni „O krasnoludkach i o sierotce Marysi”. Po utworzeniu w 1975 roku Muzeum Okręgowego w Suwałkach Muzeum Marii Konopnickiej zostało przekształcone w jego oddział. W 1978 roku cała posesja została wykupiona i przekazana na potrzeby muzeum.
