Źródlisko – pomnik przyrody nieożywionej

    Podobne obiekty, wydarzenia

    Kaplica trzech osób w Zagaciu

    Czas powstania: 1895 Opis cech fizycznych: Kaplica zadaszona w barwach...

    Kościół śś. Piotra i Pawła w Bolechowicach

    Czas powstania: pierwotny kościół istniał już w latach 1325-1327 Opis...

    Pałac Radziwiłłów w Balicach

    Czas powstania: obecny pałac jest wynikiem przebudowy w latach...

    Figura św. Jana Nepomucena w Aleksandrowicach

    Czas powstania: 1755 Opis cech fizycznych: Figura przydrożna św. Jana...

    Kaplica Jerozolimska w Przegini Narodowej

    Czas powstania: 1990-1991 Opis cech fizycznych: W pięknej, leśnej scenerii...

    Udostępnij

    Źródlisko- pomnik przyrody nieożywionej, zlokalizowany w dolinie rzeki Kryniczki, we wschodniej części Bełżca. Źródła wypływają z kilku szczelin, spod korzeni wiekowych dębów u podnóża tzw. Kościowej Góry. Cały teren źródliskowy zajmuje powierzchnię 0,11 ha. 

    Według badań hydrologicznych prof. Zdzisława Michalczyka z 1996 r. są to typowe źródła roztoczańskie, wypływające w dolinie rzecznej, podzboczowe, o sposobie wypływu szczelinowym i szczelinowo warstwowym. Zasilane są wodami naporowymi piętra kredowego z przyległych obszarów wierzchowinowych. Wydajność źródeł określa się na ok. 28,9 l/s. Są słabo zmineralizowane. Temperatura wody przez cały rok wynosi ok. 9,2°C. Źródlisko i rozlewisko rzeki Kryniczki z bogatą szatą roślinną sprzyjają gromadzeniu się ptactwa wodnego. Jest to terytorium min.: zimorodka, wodnika i czapli siwej. Źródlisko upodobały sobie również bobry (gatunek chroniony).Ścinając drzewa i budując tamy przyczyniają się do powiększania  rozlewiska w dolinie rzeki, a tym samym naturalnej retencji wody oraz wzbogacają  różnorodność biologiczną środowiska.

    Krynica Bełżecka zwana Krynicą lub Źródło – nazwa rzeki w dolinie której powstał i rozbudował  się Bełżec. Dokumenty historyczne z XVI i XVIII wieku mówią, że dzisiejsza Krynica nazywała się Bełżec. Aktualna nazwa rzeki pojawia się później. Krynica Bełżecka (zwana też Źródło), wypływa z kompleksu leśnego na pograniczu gminy Bełżec ze wsią Kadłubiska (gmina Narol). Jest prawym dopływem Sołokiji, która wpada do Bugu w okolicach Czerwonogradu. W dolinie rzeki, wzdłuż ulicy Rzeszowskiej blisko siebie wypływają ciekawie położone źródełka, nazywane potocznie krynice, które tworzą rozlewiska. Jedno z nich, wypływające u podnóża Kościowej Góry, jest pomnikiem przyrody nieożywionej. Do źródła położonego obecnie przy ulicy Rzeszowskiej 42 w pobliżu gniazda bociana, na Świętego Jordana (19 stycznia) odbywała się wspólna procesja wiernych, z cerkwi greckokatolickiej i kościoła rzymskokatolickiego, na czele z księdzem i popem. Greckokatolicki ksiądz, wchodził do rzeki, a dokładnie do wcześniej wybitego w lodzie krzyża i dokonywał święcenia wody. Po uroczystościach wierni zabierali poświęconą wodę do domu. Wspomniane źródliska i rozlewiska były kiedyś miejscem odpoczynku dla uczniów, wracających ze szkoły do domu, obecnie jest to siedlisko kaczek domowych i krzyżówek. Wypływy wody ze zboczy i dna przypominają miniaturowe gejzery – gotujący się piasek. Czyni to miejsce bardzo ciekawym pod względem hydrologicznym, florystycznym i faunistycznym. To właśnie od obecności dosyć obfitych źródeł, rzece nadano nową nazwę Krynica. Powodem zmiany imienia mógł być fakt rozwijania się w jej dolinie osady o takiej samej nazwie – Bełżec. Na przełomie XIX i XX wieku wydajność źródeł była bardzo duża. Najstarsi mieszkańcy Bełżca pamiętają pożar wsi, który objął zabudowania od kościoła do skrzyżowania. Prawdopodobnie mówią o pożarze z początku I wojny światowej (1914 rok), wywołanym przez oddział Kozaków, jako odwet za zabicie na granicy oficera rosyjskiego przez kilku młodych ludzi z Bełżca. Do ugaszenia pożaru w znacznym stopniu wykorzystano wodę ze źródeł, które wypływają w tej części doliny rzecznej.

    Nieznany czas powstania

    Poprzedni artykuł
    Następny artykuł