Czas życia
Mieczysław Geniusz żył w latach 1853-1920.
Opis cech Gminnego Cudu Regionu
Inżynier, działacz społeczny, publicysta i teoretyk Mieczysław Stefan Geniusz herbu „Ogończyk” urodził się w 1853 roku w Raczkach w powiecie augustowskim, gminie Dowspuda, obecnej gminie Raczki. Był synem burmistrza miasteczka Tomasza Geniusza i Józefy z Ulerów. Jego dziadek Franciszek był oficerem napoleońskim oraz nadleśniczym w Puszczy Białowieskiej. Mieczysław Geniusz zmarł 26 listopada 1920 roku. Pochowany został na warszawskich Powązkach.
Społeczna działalność tej wybitnej postaci, jak i walka Geniusza w czynie niepodległościowym jest szeroko opisana w rozmaitych pozycjach książkowych. Ciekawostką jest fakt, że sam Geniusz, przybity nieszczęściami nazywał siebie polskim ojcem zadżumionych i szukał ucieczki od świata. Szukając sensu życia prowadził korespondencję z kręgami okultystycznymi i ezoterycznymi, a także wstąpił w szeregi loży masońskiej.
Opis kontekstów historycznych
Po śmierci ojca Tomasza w 1855 roku matka Mieczysława powtórnie wyszła za mąż za Cypriana Kuczewskiego. Ojczym Mieczysława brał czynny udział w powstaniu styczniowym i był naczelnikiem powiatu. Ze względu na represje popowstaniowe, prześladowania i konfiskatę dóbr na Litwie, Kuczewski wraz z rodziną musiał opuścić Polskę. Schronił się początkowo w Paryżu i następnie dzięki pomocy brata znalazł pracę w Egipcie w Towarzystwie Budowy Kanału Sueskiego jako urzędnik.
Mieczysław Geniusz uczył się w suwalskim gimnazjum. Nauki nie ukończył, ponieważ prześladowania ojczyma za udział w powstaniu zmusiło rodzinę do wyjazdu do Francji. Przebywał w Paryżu, gdzie kontynuował naukę. Już w czasie studiów podjął pracę zarobkową. Przyjaźnił się z wybitnym poetą romantyzmu Cyprianem Kamilem Norwidem oraz z Henrykiem Sienkiewiczem.
W 1885 roku Geniusz wraz z rodziną przeniósł się do Egiptu. Otrzymał dobrze płatną pracę w Towarzystwie Budowy Kanału Sueskiego. W czasie pobytu w Egipcie stracił trzy córki i żonę. W połowie 1919 roku Mieczysław Geniusz wrócił do wolnej ojczyzny. Brał aktywny udział w życiu społecznym i politycznym. Pełnił funkcję prezesa Związku Konfederacji Polskiej.
Mieczysław Geniusz przybity nieszczęściami nazywał siebie polskim ojcem zadżumionych i szukał ucieczki od świata. Szukając sensu życia prowadził korespondencję z kręgami okultystycznymi i ezoterycznymi. Wstąpił w szeregi loży masońskiej.
Po wybuchu I wojny światowej wdał się w wir pracy nad odzyskaniem niepodległości przez Polskę, stając orędownikiem sprawy polskiej. Publikował artykuły we wpływowej prasie zagranicznej, kontaktował się z wybitnymi ówczesnymi politykami i działał w towarzystwie pomocy Polakom. Uważał, że najistotniejszą sprawą jest integracja narodu, utrwalenie polskiej państwowości. W czasie wojny polsko- bolszewickiej wstąpił do armii generała Hallera i do warszawskiej Straży Obywatelskiej.
Na mocy testamentu jego bogate zbiory biblioteczne, sztuki polskiej i obcej wzbogaciły zasoby Biblioteki Narodowej i Muzeum Narodowego w Warszawie. W roku 1937 ukazała się książka opisująca interesujące życie Mieczysława Geniusza- “Mieczysław Geniusz. Dzieje żywota. Z lat wojny” pióra Marii Czesławy Przewóskiej.
O Geniuszu krążyły legendy, jakoby był on pierwowzorem postaci Władysława Tarkowskiego, drugoplanowego bohatera powieści „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza.