Czas powstania:
nieznany
Opis kontekstów historycznych:
Jeszcze na początku XX w. kobiecy strój z okolic Będzina, podobnie jak męski świadczył o odrębności regionalnej Zagłębia Dąbrowskiego. Zagłębiowskie ubiory kobiece i męskie występowały w kilku odmianach i były zróżnicowane. Co wynikało zarówno z sytuacji gospodarczo-politycznej, stosunków społecznych i własnościowych, jak i kontaktów z ludnością obszarów sąsiednich. Stąd występowanie w stroju zagłębiowskim elementów ubioru rozbarsko-bytomskiego (śląskiego), krakowskiego (małopolskiego) czy częstochowskiego (mazowieckiego).
Na przełomie XIX i XX w., na największym obszarze dzisiejszego Zagłębia Dąbrowskiego występował tzw. strój siewiersko-będziński. W momencie przejścia ludności do pracy w mieście i wyjścia ze środowiska wiejskiego, szybko uległ on jednak zanikowi, przy czym kobiecy strój funkcjonował dłużej niż męski.
Opis cech fizycznych: Kobiecy ubiór składał się z płóciennej koszuli z długim rękawem, stanika (gorsetu) zdobionego drobnym haftem roślinnym, halki i ciemnej spódnicy czyli „kiecki” oraz „zapaski” (fartucha). Zewnętrzną część odzieży stanowił „kaftanik” lub długa „katanka” oraz duża wełniana chusta. Na początku XX w. na wzór kaftanika szyto bluzki, zapinane na guziki, ze stojącym kołnierzykiem i długimi rękawami. Elementem ozdobnym były zakładane na koszule tiulowe lub wykonane z koronki klockowej krezy oraz sznury prawdziwych korali. Mężatki miały obowiązek noszenia płóciennego czepca na który zawiązywały chustę, tzw. „szalinówkę”, „tybetkę” chustę turecką, Na nogi wkładano czarne lub czerwone pończochy robione ręcznie oraz wysokie sznurowane bądź zapinane na guziki trzewiki. Na co dzień chodzono zazwyczaj boso lub w drewnianych trepach.
Gmina Będzin,
województwo: śląskie, powiat będziński,
region Zagłębie Dąbrowskie