Miejsce wojennej kryjówki Żydów, w tym Emanuela Ringelbluma, twórcy podziemnego archiwum getta warszawskiego, wpisanego na listę UNESCO „Pamięć Świata”, która obejmuje najcenniejsze zabytki światowego piśmiennictwa.

Emanuel Ringelblum był żydowskim historykiem, który w czasie II wojny światowej utworzył w Warszawie organizację Oneg Szabat (hebr. Radość Soboty). Wraz ze współpracownikami – literatami, nauczycielami, społecznikami – gromadzili świadectwa, takie jak obwieszczenia, wspomnienia czy rysunki, dotyczące tego, jak Niemcy traktują Żydów w getcie. Zbiór ten, ukryty w czasie wojny w dwóch częściach, nazwano później Archiwum Ringelbluma.
W lutym 1943 r. Ringelblum wraz z żoną Judytą i synem Urim oraz grupą ponad trzydziestu Żydów, zaczęli ukrywać się poza gettem w podziemnym schronie zwanym bunkrem „Krysia” i mieszczącym się w ogrodzie Mieczysława Wolskiego. 7 marca 1944 r. kryjówka została odkryta przez Gestapo i wszyscy, wraz z pomagającymi im Polakami, zostali przewiezieni do więzienia na Pawiaku i rozstrzelani prawdopodobnie trzy dni później.
W 1990 r. na ścianie domu przy powojennej ul. Grójeckiej 77, znajdującym się w pobliżu dawnej kryjówki, odsłonięto pamiątkową tablicę projektu Marka Moderau. W 1989 r. pięcioro członków rodziny Wolskich (Mieczysław, Małgorzata, Halina Wolska-Michalecka, Wanda Wolska-Szandurska i Janusz Wysocki) zostało odznaczonych medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, a w 2021 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Ochocianie Rada m.st. Warszawy nadała pobliskiemu osiedlowemu zieleńcowi nazwę skwer Rodziny Wolskich.

Adres: ul. Grójecka 77.

Emanuel Ringelblum. Fot domena publiczna
Oryginalna bańka na mleko, w której ukryto część Archiwum Ringelbluma, w Żydowskim Instytucie Historycznym. Fot. Adrian Grycuk CC BY-SA 3.0 pl

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj