- Czas powstania
1802r. - Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Opatrzności Bożej w Jaworzu ufundował w 1802 roku baron Arnold Saint Genois d’Anneaucourt. Był on pierwszym z tego rodu właścicielem Jaworza. Świątynię zbudowano w stylu klasycystycznym. Z zewnątrz wzrok przyciąga centralnie usytuowana elegancka kopuła. Przy kościele znajduje się cmentarz parafialny. Ciekawym jego fragmentem jest zakątek z nagrobkami właścicieli uzdrowiska z XVIII i XIX wieku.
3. Opis kontekstów historycznych
Parafia katolicka funkcjonowała w Jaworzu najpewniej od XV stulecia. Wiernym służyła drewniana kaplica lub niewielki kościółek. Pierwszy drewniany kościół zbudowano w Jaworzu prawdopodobnie już w XV w. Podczas sporów religijnych w XVII wieku znalazł się w rękach protestantów. Wspólnota katolicka odzyskała go w 1654 r. W protokołach wizytacyjnych z 1679 r. i 1788 r. odnotowano, że w Jaworzu znajduje się kościół filialny drewniany, należący do jasienickiego, zbudowany pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Następnie chylący się ku upadkowi drewniany kościółek postanowił zastąpić murowanym baron Arnold Saint Genois d’Anneaucourt. Budowę rozpoczęto w 1802 roku i w następnym zakończono. Powstał skromny klasycystyczny obiekt. Poświęcenia kościoła dokonał 1 lipca 1804 r. ks. Wojciech Hauke, dziekan i proboszcz z Bielska. Samodzielne probostwo utworzone zostało w 1848 r. W latach 80. XIX wieku dostawiono do niego m.in. zakrystię i poszerzono prezbiterium. Kolejna modernizacja nastąpiła w latach 30 ubiegłego wieku. Jej efektem jest chociażby charakterystyczna kopuła nad przecięciem nawy z transeptem.
Wystrój kościoła jest barokowy i klasycystyczny. W ołtarzu obraz Matki Bożej Berdyczowskiej z początku XIX wieku. Witraże ufundował jeden z właścicieli kurortu hrabia Larisch Moenich. W przedsionku – tablica erekcyjna z kolorowymi herbami Saint Genois d’Anneaucourt. W kopule wieży kościoła znajduje się lęgowisko chronionego gatunku – sowy płomykówki. Stanowi ono jedno z dwóch znanych lęgowisk na Podbeskidziu. Na cmentarzu przy kościele znajduje się, w tzw. „kwaterze hrabiowskiej”, klasycystyczny obelisk oraz kilkanaście płyt nagrobnych rodziny Laschowskich i Saint Genois d’Anneaucourt z XIX w. Ponadto na cmentarzu znajdują się dwa krzyże zabytkowe oraz siedem zabytkowych grobów, w tym postaci zasłużonych dla Jaworza.
województwo: śląskie
gmina: Jaworze