II wojna światowa, 1964 rok, 2007 rok.
W Paszczynie znajduje się Góra Śmierci, miejsce w sposób tragiczny związane z historią czasów II wojny światowej. Na terenach wokół stacji w Kochanówce Niemcy zbudowali obóz, początkowo dla jeńców francuskich, później przebywali tu także Żydzi, Rosjanie, Polacy. Do stacji kolejowej docierały transporty więźniów, pędzonych następnie do obozu pracy. Skrajnie niesprzyjające warunki bytowe, ciężka praca spowodowały, że zginęło tu około 15 tys. więźniów: Polaków, Rosjan i Żydów. Początkowo osoby zmarłe, bądź rozstrzelane były chowane do masowych grobów, jednak po wybuchu epidemii tyfusu i czerwonki ofiary były palone w specjalnych, do dziś istniejących, komorach. W dniu 16 września 1942 został utworzony obóz dla polskich więźniów. Ludzie umierali z głodu, zimna, chorób i wycieczenia. Po wyzwoleniu Rosjanie przetrzymywali na tym terenie więźniów niemieckich.
Po tym tragicznym w dziejach ludzkości okresie pozostała „Góra Śmierci”- miejsce, gdzie znajdował się poligon SS Truppen Ubungs Platz, na terenie, którego utworzono obóz pracy. Zachowały się tu paleniska krematoryjne, pomieszczenia do przechowywania zwłok, oraz szczątki ofiar obozu. Po wojnie dokonano renowacji komory śmierci, płyty krematoryjnej oraz wykonano zbiorową mogiłę.
Ku czci pomordowanych na Górę Śmierci prowadzi „Droga Cierpienia”, na którą składa się 14 rzeźb w kształcie ludzkich rąk. W 1964 postawiono tam pomnik upamiętniający ofiary obozu pracy, natomiast w 2007r. miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego ofiary narodowości żydowskiej. U podnóży Góry Śmierci znajduje się otwarte Mini Muzeum oraz Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania w Pustkowie Osiedlu. Ekspozycja muzealna znajduje się w zrekonstruowanych barakach obozowych, w których można zobaczyć makiety obozu i poligonu.
Województwo: podkarpackie
Gmina: Dębica
