Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
1974-1984
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Zbiornik wodny Chańcza położony jest na wysokości 217,8 m. n.p.m., w południowo-wschodniej części województwa świętokrzyskiego. Ma on ponad 470 ha. Obejmuje on otuliny Cisowsko-Orłowińskiego Parku Krajobrazowego oraz Chmielnicko – Szydłowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Teren wokół zalewu jest łagodnie pofałdowany, otaczają go lasy sosnowe poprzerywane polami uprawnymi.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Zalew utworzono poprzez przegrodzenie zaporą rzeki Czarnej Staszowskiej. Zasila go także rzeka Łagowica, która wpływa na jego północnym krańcu. Zbiornik utworzono na terenie piaszczystym, częściowo pokrytym lasem i zakrzaczonym. Na terenie zalewowym znajdowały się również budowle (m.in. młyn, mostek), które przed zalaniem zostały rozebrane lub zburzone), oraz stawy rybne i drzewa, które wycięto.
Chańcza w okresie letnim stanowi wyjątkowe miejsce wypoczynkowe dla tych, którzy chcą odpocząć na plaży, jak i podczas surfingu, regat czy kajaków. W pobliżu zalewu rozwinęła się infrastruktura turystyczna – domki letniskowe, gospodarstwa agroturystyczne i pola namiotowe.
Zalew Chańcza jest miejscem, które, o każdej porze roku chętnie odwiedzają wędkarze. Są tu duże populacje sandacza, leszcza i suma, okonia, karpia i amura. Można tu spotkać wiele rzadkich gatunków ptaków np. perkoza dwuczubowego, perkoza rdzawoszyjego, perkozki, kureczki zielone, warzęchy, pustułki czy błotniaki stawowe. W okolicznych lasach w sezonie jest także dużo gatunków grzybów.
Tutaj znajduje się także wspaniały okaz dębu szypułkowego – dąb „Biskup”, uznany z pomnik przyrody nieożywionej. To pond 30-metrowe drzewo liczy już 250 lat.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Zalew jest wyjątkowym miejscem gminy, który odwiedzają turyści z całego województwa i spoza niego. Dokładane są starania by woda w zbiorniku była systematycznie oczyszczane, by mogła służyć turystom.
