Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
2024 r.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Mieszkanka Wyżnego Pani Łucja Miziołek stworzyła wspaniałą animację, która przedstawia historię Zamku w Czudcu. Jej dzieło, pełne detali i emocji, przenosi widza w przeszłość, ukazując ważne wydarzenia i postacie, które ukształtowały naszą miejscowość.
Animacja ta jest nie tylko artystycznym osiągnięciem, ale również cennym wkładem w zachowanie i promowanie lokalnej historii. Dzięki talentowi Pani Łucji historia Czudca ożywa na nowo, stając się dostępna dla wszystkich, którzy chcą poznać nasze korzenie.
Pełną wersję legendy piaskiem malowanej można obejrzeć na You Tube: https://www.youtube.com/watch?v=tSHZ2dLA1j4
Zrzut ekranu animacji piaskowej p. Łucji Miziołek
Zrzut ekranu animacji piaskowej p. Łucji Miziołek
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
W dawnych czasach, na pograniczu Królestwa Polskiego i Rusi Czerwonej, nad brzegami Wisłoka znajdował się niewielki zamek, którego załoga granicy i szlaków handlowych strzegła. Zdarzyło się razu pewnego, iż pod nieobecność kasztelana owej rycerskiej stanicy zbliżyli się do niej Tatarzy w sile wielkiej, którzy poczęli ją z marszu szturmować. Żona kasztelana, Zofia, ze wszystkich sił starała się wraz z pozostałymi na zamku żołnierzami go utrzymać, lecz męstwem i zawziętością nie sposób było brak ludzkich zasobów zastąpić. A był tam loch, w którym trzymano zbójów, na stryczek przeznaczonych. Gdy sytuacji była już krytyczna, do lochu dzielna kasztelanowa poszła, ofiarując skazańcom wolność, byleby tylko w obronie pomogli. Z pośród nich jeden tylko dzielny się trafił, o kuszę i bełty poprosił, po czym chyłkiem, z rana samego wymknął się i do tatarskiego obozu zbliżył. Stepowi jeźdźcy już świętowali sukces, jednak zbójnik z ukrycia przymierzył i strzelił, zabijając na miejscu beja-dowódcę, popłoch w ich szeregach czyniąc. Przerażeni Tatarzy od zamku odstąpili, odwrót w sobie tylko znanym kierunku zarządzili, a uradowani takim obrotem sprawy obrońcy boskiej interwencji się w tym dopatrzyli i krzycząc: „Cud! Cud!” ułaskawionego ich wybawcę powitali. Od tego wydarzenia wzięła się nazwa miejscowości, która po drugiej stronie rzeki powstała i do dziś nosi miano „Czudca”.
Ilustracja zamku na podstawie rekonstrukcji wg Antoniego Lubelczyka, rys. Andrzej Michta, „Grodzisko i zamek w Czudcu na terenie dawnej ziemi sandomierskiej w świetle badań archeologicznych w latach 2001-2010”
„Animację zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego”
Zrzut ekranu animacji piaskowej p. Łucji Miziołek
Zrzut ekranu animacji piaskowej p. Łucji Miziołek
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
nie dotyczy