- Czas powstania
90 lata XX w. - Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
W Jaworzu Dolnym przy ul. Cyprysowej 209 znajduje się skansen, w którego zbiorach podziwiać możemy, stare powozy i maszyny rolnicze. Można tu obejrzeć tu maszyny do czyszczenia zboża, młynki, stare piece, strugi stolarskie, a nawet urządzenia do wyrobu wędlin i masła.
Przy skansenie funkcjonuje także mała karczma. Oprowadzający po skansenie właściciel – Pan Zygmunt Podkówka dostarcza ciekawych informacji na temat sposobu życia ludzi z tego regionu.
3. Opis kontekstów historycznych
Zygmunt Podkówka urodzony w 1949 r. w Ligocie Górnej koło Kluczborka. Po ukończeniu liceum ogólnokształcącego w Gorzowie Śl. w 1967 r. zamieszkał w Jaworzu, kontynuował naukę w Państwowej Szkole Technicznej w Bielsku. W 1975 r. ożenił się z jaworzanką Haliną Wiencek, tym samym roku podejmuje pracę w Spółdzielni Rolniczej w Simoradzu. Kończył kursy mistrza ogrodnika i mistrza tokarza. Za swoje zasługi w propagowaniu kultury jaworzańskiej otrzymał w 2016r. odznaczenie Srebrnej Cieszynianki.
Zygmunt Podkówka to zarazem jeden z pasjonatów tradycji, który w latach 90-tych XX w. wpadł na interesujący pomysł zagospodarowania swojego ogrodu. Od tej pory nieustannie gromadzi eksponaty, rozbudowując założony przez siebie skansen. Miejsce to może być celem miłej wycieczki, połączonej z możliwością zdobycia wiedzy na temat niegdysiejszego życia mieszkańców Śląska Cieszyńskiego oraz tutejszych zwyczajów. Znalazło tu schronienie wiele przedmiotów, które gospodarz uratował nieraz przed zapomnieniem i zniszczeniem.
Do zebranych i samodzielnie odnowionych przez pana Podkówkę eksponatów należą stare narzędzia rolnicze, sprzęty używane w dawnych gospodarstwach domowych, sztuka ludowa oraz szereg innych przedmiotów. Zgromadzone tu sprzęty, narzędzia, czy naczynia pozwalają też na zademonstrowanie jak tradycyjnie wyrabia się masło, czy też jak mielono zboże w żarnach. Gospodarz jest znany w Jaworzu i okolicach ze swego talentu gawędziarskiego, co sprawia, że opowieści o zgromadzonych przez niego przedmiotach są niezwykle barwne.
Jest to także miejsce służące edukacji i często odwiedzane przez wycieczki szkolne. Wieść o inicjatywie Zygmunta Podkówki zdążyła zresztą wyjść także poza granice Polski, co zapoczątkowało stałą współpracę z podobnymi pasjonatami oraz tego rodzaju ośrodkami w Europie.
W 2002 r. Zygmunt Podkówka zostaje radnym Rady Gminy Jaworze – w tym okresie przyczynia się do powołania dwóch zespołów muzycznych – kapeli podwórkowej „Jaworek” oraz Orkiestry Dętej „Glorieta”, pomaga w nawiązaniu współpracy z 10 gminami czeskimi, 5 słowackimi oraz dwiema węgierskimi. Zarazem jest przewodniczącym powstałego w 2004 r. Społecznego Komitetu Obrony Demokracji, który następnie przekształca się w 2007 roku w Stowarzyszenie „Nasze Jaworze”. W latach 2006-2010 i następnie od 2014 roku pełni funkcję wiceprzewodniczącego Rady Gminy Jaworze. W 2014 roku zostaje uhonorowany najwyższym gminnym odznaczeniem „Zasłużony dla Rozwoju Jaworza”.
Skansen pana Podkówki jest nie tylko miejscem ekspozycji starych sprzętów, ale także stanowi lokalne centrum kultury, tętniące życiem. Jak deklaruje sam twórca i właściciel, ma to być miejsce otwarte na rozmaite inicjatywy związane z kulturą ludową, podczas których spotykają się tu ludzie pielęgnujący tradycję i zafascynowani folklorem.
województwo: śląskie
gmina: Jaworze