- Czas powstania:
2010r. - Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Makietę pieca do wytapiania szkła wybudował Urząd Gminy w Jaworzu upamiętniając funkcjonującą w 1825r. w tym miejscu hutę szkła. Ustawiono tablicę z opisem samej huty oraz sposobu produkcji w niej szkła. Makieta znajduje się w Jaworzu Nałężu, aby do niej dojść należy przejść ok. 150 wzdłuż potoku Jasionki.Do makiety pieca prowadzą ustawione przy parkingu strzałki.
- Opis kontekstów historycznych
Hrabia Maurycy Saint Genois d`Anneacourt, postanowił w 1825 r. uruchomić w Jaworzu hutę szkła. Huta działała w latach 1825-1860. Uległa pożarowi w trakcie produkcji. Lokalne kamieniołomy na stokach góry Bucznik dostarczały potrzebny kamień – piaskowiec godulski i występujący tlenek żelaza potrzebny do barwienia szkła na zielono. Miejscowe wapienniki mogły dostarczać niezbędne wapno palone, a okoliczne lasy drzewa do produkcji węgla drzewnego. Mając to wszystko, przystąpiono do budowy urządzenia kruszącego, tzw. „stępa”, pieca komorowego do wypalania szkła – i gdy to było gotowe, rozpoczęto produkcję.
Wstępnie rozkruszony kamień umieszczano w „strępach”, zmielony nasączano wodą i traktowano wapnem palonym z wapienników, po czym wypalano w piecach opalanych węglem drzewnym. Wytopioną masę szklaną przenoszono w tyglach z kamionki i ustawiano w piecu komorowym. Po stopieniu pobierano ją tzw. „cybuchem” i szklarz kształtował produkowane naczynie, dmuchając i obracając je.
Twórcy makiety z Urzędu Gminy w Jaworzu podają, że „Ze znalezionej stłuczki szklanej na terenie produkcyjnym huty wynika, że produkowano głównie szkło proste o różnym odcieniu zieleni oraz szkło bezbarwne. Szkło bezbarwne służyło do wyrobu szyb natomiast szkło kolorowe przeznaczano na szklanki na piwo i wino. Cała produkcja szła na potrzeby majątku, który według zachowanej inwentaryzacji z roku 1822 miał m.in. 7 szynków i 10 karczem.”
województwo: śląskie
gmina: Jaworze