Szlak kwitnących Magnolii

1. Czas powstania: 2001r.
2. Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
   Szlak Kwitnących Magnolii to trasa spacerowa w Cieszynie o długości ok. 1 km, z oznakowanymi dziesięcioma przystankami, prowadząca od pl. Kościelnego przed kościołem Jezusowym – ulicą Sienkiewicza, al. Raszki, ul. 3 Maja przez pl. Wolności do Parku Pokoju przy Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Jej przejście zajmuje ok. 30 minut. Oznakowanie szlaku pojawia się jedynie na czas kwitnienia magnolii (kwiecień-maj). Każdy przystanek poświęcony jest jednemu okazowi lub ich grupie, rosnącej w jednym ogrodzie.
   Szlak kwitnącej magnolii w Cieszynie

1. Plac Kościelny 8 – magnolia gwiaździsta w ogrodzie z neorenesansową XIX – wieczną willą przed ewangelickim Kościołem Jezusowym.
2. Plac Kościelny 4 – magnolia „Alexandrina” przed budynkiem parafii ewangelickiej z mansardowym dachem z XVIII w. przylegającym do neogotyckiego Technikum Mechaniczno–Elektrycznego.
3. ul. Sienkiewicza 6 – dwa drzewa magnolii „Alexandrina” za pięknym kutym ogrodzeniem z inicjałami „A.M.”, przy eklektycznej willi z okrągłą narożną basztą, budowniczego Alfonsa Mattera. W końcu XIX w. zabudował on tą część miasta zwaną Matterówką.
4. ul. Sienkiewicza 12 róg z ul. Miarki – rzadko spotykana magnolia Soulange’a (pośrednia) w ogrodzie przyległym do kamienicy licowanej żółtą glazurą, którą wybudowali na przełomie XIX i XX wieku cieszyńscy fabrykanci mebli Pohlnerowie.
5. ul. 3 Maja 17 – drzewo magnolii gwiaździstej przed modernistyczna willą z lat 1920 zbudowana przez rodzinę Nohelów.
6. ul. 3 Maja 16 – drzewo magnolii „Alexandrina” przed secesyjnym domem należącym do Karla Czepela, w którym na od 1910 r. prowadził prywatną Szkołę Handlową.
7. ul. 3 Maja 13 – młody okaz magnolii „Rustica Rubra” rosnący przy willi z lat 20-tych XX wieku.
8. ul. Miarki 2 – widoczne od ul. 3 Maja drzewko bardzo rzadko spotykanej magnolii Lenné’go na tyłach modernistycznej willi nawiązującej swą architekturą do stylu marynistycznego.
9. ul. 3 Maja 10 – magnolia „Alexandrina” przed reprezentacyjną willą w stylu wiedeńskiej geometrycznej secesji, znanego cieszyńskiego budowniczego Roberta Lewaka. Nad głównym wejściem do willi z dorycką kolumną inicjały właściciela „R.L.”, nad wejściem bocznym natomiast płaskorzeźba z atrybutami architekta.
10. Park Pokoju – trzy drzewka magnolii „Alexandrina” rosnące przy orkiestronie. Park, w którym w 1779 r. podpisano tzw. Pokój Cieszyński, został w 1931 r. zmodernizowany z okazji przeniesienia do Pałacu hr. Larischów Muzeum Miejskiego. W Muzeum Śląska Cieszyńskiego znajduje się XVII – wieczny, niderlandzki obraz ze szkoły Jana Breughla i Fransa Frankena, przedstawiający Matkę Boską oraz św. Elżbietę z małym Chrystusem i Janem Chrzcicielem w otoczeniu bogatego wieńca kwiatów, wśród których odnaleźć można kwiat magnolii.
11. ul. Regera 6, Café Muzeum – W atmosferze wspaniałego pomieszczenia dawnej pałacowej stajni o nieskazitelnych klasycznych proporcjach, można dzisiaj miło i przyjemnie spędzić czas, racząc się wybornymi deserami magnoliowymi serwowanymi przez kawiarnię.
    Inne miejsca w Cieszynie, gdzie występują Magnolie:

• Szpital Śląski
• Góra Zamkowa
• ul. Sikorskiego
• ul. Hallera

1. Opis kontekstów historycznych
   Do Cieszyna magnolie trafiły ok. 1800 roku za sprawą ks. Leopolda Jana Szersznika. Jednak dopiero pod koniec XIX w. stały się ozdobą cieszyńskich ogrodów podmiejskich, gdy upowszechnili je bogaci mieszczanie. Dla nich magnolia było oznaką prestiżu i statusu majątkowego. Spacerując szlakiem poznajemy wiekowe okazy magnolii różnych odmian, ale również ich otoczenie – wyjątkowo interesujące przykłady architektury Cieszyna przełomu XIX i XX w., historyzującej oraz modernistycznej. Pomysłodawcami i założycielami szlaku w 2001 roku byli Mariusz Makowski i Danuta Cieślar-Pawłowicz. Pierwszy oficjalny spacer szlakiem z przewodnikiem odbył się w 2005r. Szlak można przejść indywidualnie lub dołączyć do komentowanego spaceru, organizowanego w jedną z kwietniowych niedziel. Spacery organizuje co roku Muzeum Śląska Cieszyńskiego.Jego data jest ruchoma, zapowiadana z minimum tygodniowym wyprzedzeniem na stronach Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz Miasta Cieszyna. Szlak stał się nieodłącznym symbolem cieszyńskiej wiosny.Pomysłodawcami Szlaku Kwitnących Magnolii była historyczka sztuki Danuta Pawłowicz oraz Mariusz Makowski, kustosz Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Inicjatywa zrodziła się na bazie wspomnień wuja Mariusza Makowskiego, który miał zwyczaj przechadzać się po Cieszynie, podziwiając kwitnące krzewy. Próba uczynienia ze szlaku atrakcji turystycznej, ukazującej inne oblicze Cieszyna, powiodła się znakomicie. Co roku setki osób przemierza szlak, studiując różne odmiany magnolii oraz poznając część Górnego Przedmieścia, zwaną niegdyś Materówką, od nazwiska Alfonsa Mattera – XIX-wiecznego dewelopera i właściciela cegielni, który na swoich parcelach wybudował kilkanaście kamienic, wytaczając nowe ulice. Z kolei na miejscu cegielni Mattera w okresie międzywojennym wyrosła imponująca dzielnica willowa. W ogrodach tych właśnie willi i kamienic, zamieszkiwanych niegdyś przez znamienitych obywateli miasta, rosną do dziś spektakularne okazy drzew i krzewów, tworząc malownicze tło szlaku spacerowego w okresie kwitnienia magnolii. Komentowany spacer z przewodnikami stanowi unikatowe połączenie wykładu historyczno-architektonicznego oraz botanicznego, który rozpoczyna informacja, że magnolie najprawdopodobniej sprowadził do Cieszyna w końcu wieku XVIII ksiądz Leopold Jan Szersznik, założyciel najstarszego publicznego muzeum, biblioteki oraz ogrodu botanicznego.
   Ciekawostka? Ile w Cieszynie jest magnolii? Trudno zliczyć. Są tu i stare, potężne magnolie, i młodziutkie drzewka. Praktycznie nie ma tu domu z ogrodem, w którym nie rosłaby magnolia. Dlatego jest tu unikatowy w Polsce szlak – Szlak kwitnących magnolii. 

Dane identyfikacyjne

Województwo:    śląskie                                                               

Gmina:   Cieszyn