Czas powstania:
XIII w. (większość zachowanych budynków z XIX w.)
Opis kontekstów historycznych:
Sławków to niewielkie i niezwykle urokliwe miasto położone na ziemiach zachodniej małopolski, będących dziś częścią województwa śląskiego, na prawym brzegu rzeki Białej Przemszy. Jest częścią powiatu będzińskiego wchodzącego w skład regionu Zagłębia Dąbrowskiego. Ulokowane przy dawnym szlaku kupiecko – handlowym z Wrocławia do Krakowa. Przez szereg lat należące do Klucza Sławkowskiego będącego w posiadaniu Biskupów krakowskich. Pierwsze zapiski mówiące
o mieście datuje się na rok 1286, kiedy w ugodzie pomiędzy biskupem Pawłem z Przemankowa
a księciem Leszkiem Czarnym znalazło się zdanie:
„kasztelania sławkowska wraz z miastem i wszystkimi wsiami
i mieszkańcami używać ma tych samych swobód, które za czasów Bolesława Wstydliwego posiadała”
Sama osada zapewne powstała dużo wcześniej. Sławków znany było także z wydobywania kruszców cynku i ołowiu, które były przetapiane były na miejscu. Miasto mające średniowieczny rodowód i dość zamożne powinno mieć rynek i ten do dnia dzisiejszego jest najważniejszym punktem miasta.
Opis cech fizycznych:
W jego centralnym punkcie znajduje się Ratusz pochodzący z 1905 roku. Wraz z przyległymi do rynku budynkami tworzy centrum układu urbanistycznego miasta. Obiekt jest murowany z charakterystyczną wieżyczką. Obecny ratusz jest następca swojego drewnianego poprzednika, który uległ zniszczeniu w jednym z kilku pożarów jakie strawiły miasto. Poprzednia drewniana siedziba władz miejskich datowana była na XVIII w. Budynek posiadał charakterystyczne podcienia wsparte na murowanych kolumnach, dach łamany pokryty był gontem, łamanym dachem który zwieńczała dwukondygnacyjna wieżyczka.
Na rynku znajduje się także studnia z drewnianą cembrowiną oraz ostrosłupowym zadaszeniem, pokrytym gontem. W pobliżu ratusza kapliczka Św. Floriana odbudowana z inicjatywy prężnie działającego Towarzystwa Miłośników Sławkowa. Bielona budowla w stylu domkowym,
z polichromowaną figura św. Floriana ma chronić miasto od tak często nawiedzających je w minionych wiekach pożarów. Z wyróżniających się budynków warto wymienić pochodzący
z przełomu XVIII i XIX wieku zabytkowy dom z podcieniami, kryty gontem znajdujący się na południowej pierzei rynku. Sąsiaduje on z równie ciekawym, krytym gontem budynkiem Miejskiego Ośrodka Kultury, w którym od niedawna działa niezwykle ciekawe Centrum Edukacji Ekologicznej. Najbardziej charakterystycznym obiektem sławkowskiego rynku jest karczma Austeria. Datowana na 1781 r., a zapewne dużo starsza karczma z charakterystycznym głębokim podcieniem wspartym na rzędzie sześciu, bielonych kamiennych kolumn ma powierzchnię prawie 400 m². Obiekt jest drewniany i parterowy, wzniesiony w konstrukcji zrębowej. Zawsze należał do miasta, które dzierżawi go kolejnym najemcą. Obok Austerii zabytkowa studnia z drewnianą cembrowiną oraz ostrosłupowym, pokrytym gontem zadaszeniem. Studnia ma 15 metrów głębokości.
Zdecydowana większość współczesnej zabudowy sławkowskiego rynku pochodzi z drugiej połowy XIX w. Kształt pierzei północnej jest wynikiem odbudowy miasta po ostatnim pożarze w roku 1919. Mieszkańcy rynku, których chroni św. Florian mają nadzieję, że ostatniego w historii tego miasta.
z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego
Województwo: śląskie
Gmina: Sławków, powiat będziński, region Zagłębie Dąbrowskie