Czas powstania: 1770 rok.
Opis cech fizycznych:
Pomnik z figurą św. Jana wykonany jest przede wszystkim z kamienia. U podstawy znajdują się trzy stopnie. Nad nimi z ciosanego kamienia postument z tablicą inskrypcyjną. Nieco wyżej słup kamienny, a nad nim postać Świętego z krzyżem w ręku.
Opis kontekstów historycznych:
Figura św. Jana Nepomucena na jasielskim rynku stanęła w 1770 roku i w stanie niemalże niezmienionym przetrwałą do dnia dzisiejszego. Sam św. Jan ustawiony jest na wysokiej kolumnie nawiązującej do stylu jońskiego. Nieco niżej, na cokole kolumny widnieją inskrypcje mówiące o historii obiektu. Najniższą część stanowią trzy schodki. Figura przetrwała okres zniszczenia Jasła przez niemieckiego okupanta i jest ciekawym dopełnieniem niemalże centralnego miejsca na rynku w Jaśle. Uszczerbku doznał jedynie cokół, który został zrekonstruowany po wojnie. Kamienna figura odzyskała swą świetność dzięki pracom konserwatorskim przeprowadzonym w 2002 r.
Pomnik otaczają drzewa i klomby. Wpisany do rejestru zabytków obiekt, ustawiony jest tyłem do Urzędu Miasta, a przodem do głównej płyty rynku na której odbywają się m.in. wydarzenia kulturalne i historyczne.
Nawiązując do postaci Świętego, wiemy, że w ikonografii przedstawiany jest w stroju kapłana. Jego atrybutami są m.in.: klucz, książka, kłódka, krzyż w ręce, zapieczętowany list, most, z którego został zrzucony, pieczęć, wieniec z pięciu gwiazd.
Według tradycji ludowej był świętym, który chronił pola i zasiewy przed powodzią, ale również przed suszą, dlatego figurę Jana Nepomucena można spotkać w sąsiedztwie mostów, rzek, a także na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg.
Napis na pomniku brzmi:
„Święty Jan Nepomucen Kapłan i Męczennik
Figura św. Jana Nepomucena wzniesiona w Jaśle w 1770 r.
Czeski Kapłan
patron mostów, przepraw,
dobrej spowiedzi,
opiekun życia rodzinnego.
Według tradycji
Święty miał ochraniać Jasło przed powodziami.
Autor rzeźby nieznany”
Źródła podają, że fundatorem wotywnej figury był Adam Tarło, przywódca Konfederacji Dzikowskiej w obronie króla Stanisława Leszczyńskiego. Św. Jan nawiązuje do szczęśliwego ocalenia fundatora z dramatycznej bitwy nad Odrą.
Bibliografia:
„Encyklopedia Jasła”, pod red. Zdzisława Świstaka, Jasło 2010
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/2306,jaslo-figura-sw–jana-nepomucena.html
https://citik.jaslo.pl/sw-jan-nepomucen/
Województwo: Podkarpackie Gmina: Jasło
