Czas powstania – 1997 rok
Opis cech fizycznych
Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego wydało Album pt. „Jasło – Zburzone nienawiścią – wydźwignięte pracą” obrazujący miasto zniszczone podczas II wojny światowej i odbudowane po jej zakończeniu. Zespół redakcyjny albumu to: Józef Bosak, Zbigniew Budziak, Felicja Jałosińska, Mieczysław Mikulski, Jan Romanow, Henryk Zych.
Opis kontekstów historycznych
W słowie wstępnym Mieczysław Mikulski napisał: „Obraz rodzinnego miasta, jego największej historii tragedii oraz heroicznego wskrzeszenia, namalowany sercem i obiektywem, pokazuję Mieszkańcom. Zarówno tym mniej licznym, którzy to przeżyli, jak i tym, którzy miasto zastali już odbudowane. Tym pierwszym dla wspomnień, tym drugim dla zobrazowania tych wydarzeń. /…/ do dziś pamiętam detonacje minionych ważniejszych budowli i łuny pożarów. /…/ Tytuł albumu to hasło z powojennego sztandaru miasta: ZBURZONE NIENAWIŚCIĄ – WYDŹWIGNIETE PRACĄ”.
Henryk Zych napisał o albumie: „Po wielu latach żmudnej pracy fotodokumentalisty Mieczysława Mikulskiego /…/, udało się skompletować materiały i wydać ten album poświęcony naszemu miastu. /…/ Rok 1944 zapisał się w historii Jasła totalna zagładą miasta, dokonaną przez hitlerowskiego najeźdźcę. Niemiecki starosta Jasła – dr Walter Gentz wydał w dniu 13 września 1944 roku rozkaz o powszechnej ewakuacji miasta. W ciągu trzech dnia miasto opustoszało, a specjalne oddziały wojskowe przystąpiły do grabieży pozostawionego mienia, znakowania domów o sposobie ich zniszczenia, a następnie do palenia i minowania obiektów mieszkalnych, użyteczności publicznej i kościołów. Gdy w styczniu 1945 roku powrócili jaślanie do ruin miasta, w nielicznej grupie, liczącej zaledwie 365 mieszkańców, którzy zamieszkali w piwnicach spalonych lub zniszczonych domów, znaleźli się tacy, którzy postanowili udokumentować w fotografii obraz zniszczonego Jasła. Dzięki nim, po 50 latach, możemy utrwalić ten tragiczny dokument w postaci historycznego albumu, który obok widoków Jasła z roku 1939 i jego totalnej zagłady w 1944 roku, ukazuje heroiczny czyn jaślan w odbudowie ukochanego miasta, które – jak „Feniks z popiołów” – powstało na nowo. Dzisiejsze Jasło, które miało zniknąć z powierzchni ziemi, tętni nowym życiem i jest zaliczane w wielu dziedzinach do najprężniejszych miast w kraju. Jest to głównie zaletą tych, którzy nie szczędząc wysiłku i poświęceń podnieśli miasto z ruin, rozbudowali je i nadal pracują nad jego rozwojem. Pragną uczynić Jasło jeszcze piękniejszym i okazalszym niż było kiedykolwiek w swojej ponad 600-letniej historii”.
Województwo Podkarpackie
Gmina Jasło
Bibliografia:
„Jasło – Zburzone nienawiścią – wydźwignięte pracą”, Józef Bosak, Zbigniew Budziak, Felicja Jałosińska, Mieczysław Mikulski, Jan Romanow, Henryk Zych, Jasło 1997.
