Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim

    Podobne obiekty, wydarzenia

    Kaplica trzech osób w Zagaciu

    Czas powstania: 1895 Opis cech fizycznych: Kaplica zadaszona w barwach...

    Kościół śś. Piotra i Pawła w Bolechowicach

    Czas powstania: pierwotny kościół istniał już w latach 1325-1327 Opis...

    Pałac Radziwiłłów w Balicach

    Czas powstania: obecny pałac jest wynikiem przebudowy w latach...

    Figura św. Jana Nepomucena w Aleksandrowicach

    Czas powstania: 1755 Opis cech fizycznych: Figura przydrożna św. Jana...

    Kaplica Jerozolimska w Przegini Narodowej

    Czas powstania: 1990-1991 Opis cech fizycznych: W pięknej, leśnej scenerii...

    Udostępnij

    rok założenia1850, XIX w.

    Nowy cmentarz żydowski, zlokalizowany jest przy końcu Radomyśla Wielkiego, przy drodze na Dąbrówkę Wisłocką. Przy wyjeździe z Radomyśla Wielkiego (obok tablicy znaku informującego o końcu Radomyśla) należy skręcić w polną drogę w prawo. Z ulicy widoczna jest tablica „Zabytkowy cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim obiekt prawem chroniony. wywóz śmieci, niszczenie pomników oraz wypas zwierząt wzbroniony pod karą grzywny”. Przed tablicą należy skręcić w parkowo – leśną ścieżkę w prawo, po obu stronach ścieżki widoczne będą macewy. Wiele jest ukrytych w krzakach lub pod warstwą darni. praktycznie niewidocznych, należy uważać, gdyż macewy znajdują się też na ścieżce. U wylotu ścieżki znajduje się pomnik ofiar Holocaustu. Powierzchnia cmentarza to 1 ha 33 arów i jest to teren pagórkowaty, porośnięty drzewami. Obszar cmentarza nie jest ogrodzony, naturalne jego granice stanowią pola, las i droga. Niemcy wywieźli większość nagrobków na budowę drogi do Dulczy Wielkiej i Rudzie oraz wykonywano z nich słupy graniczne Rudy, zachowało się jednak około 50-60 nagrobków. Dwa nagrobki powojenne. Cmentarz został wpisany w rejestr Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Tarnowie pod nr A-325 i datą 12-12-1989 r. Wg ostatnich ustaleń decyzją Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich od października 2015 r., prawo własności i opiekę nad radomyskim cmentarzem żydowskim przejęła Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie.

    W 1987 roku, z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Radomyśla ustawiono głaz z tablicą upamiętniającą śmierć 1300 Żydów Radomyśla, ofiar Holocaustu. Na cmentarz trafiła również jedyna zachowana belka z radomyskiej synagogi z tabliczką: BELKA Z SYNAGOGI RADOMYSKIEJ / zniszczonej w czasie II wojny światowej przez hitlerowców / umieszczona obok pomnika holocaustu na cmentarzu żydowskim / dzięki staraniom Eisiga Lejbowicza i Jana Ziobronia. Najstarszym na cmentarzu jest nagrobek Efraima Fiszela z 1817 r., zbudowany z wapienia skalistego, prawdopodobnie macewa została przeniesiona ze starego cmentarza, znajdującego się kiedyś tuż obok synagogi w Radomyślu Wlk.. Na macewie znajduje się inskrypcja: Zasłużony odpoczynek w starości, Mąż prawy i zacny Efraim Fiszel, syn Pereca błogosławionej pamięci, zmarł w dniu,….(5)577. Trzy późniejsze pochodzą z roku 1862, pozostałe z XIX w. Macewy są zwieńczone półkoliście lub trójkątnie z zachowanymi elementami dekoracyjnymi np. koronami, menorami, symbolami lwów, orłów, gołąbków i elementami roślinnymi. Do najlepiej zachowanych nagrobków należą macewy rodziny Pistrągów (1942r.) oraz Windstrauchów (1939r.). We wschodniej części cmentarza są zlokalizowane masowe groby 500 Żydów z Radomyśla Wlk. zastrzelonych tu w 1942 r., przez Niemców. Dewastacja cmentarza żydowskiego nastąpiła już w czasie wojny w 1942 r.

    W latach 2005–2006 w ramach projektu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego „Przywróćmy Pamięć” uczniowie z miejscowego Zespołu Szkół przeprowadzili prace porządkowe na cmentarzu.

    Województwo: podkarpackie

    Gmina: Radomyśl Wielki

    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim
    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim
    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim
    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim
    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim
    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim
    Cmentarz żydowski w Radomyślu Wielkim