Czas po I wojnie światowej, w 1916 roku.

Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma-Biały Bór to cmentarz z okresu I wojny światowej. Znajduje się tu 16 grobów pojedynczych i 11 zbiorowych. Kwatera ta jest miejscem wtórnego pochówku poległych żołnierz różnych narodowości, pogrzebanych właśnie w tym miejscu po akcjach ekshumacyjnych w okolicznych wsiach. Z raportu sporządzonego 23 czerwca 1920r. wynika, że pogrzebanych tu zostało 484 poległych żołnierzy niemieckich, austriackich, rosyjskich, węgierskich. W spisach sporządzonych podczas ekshumacji widnieją także polskie nazwiska. Pogrzebani zginęli w czasie walk, bądź zmarli na wskutek poniesionych ran w 1914 oraz 1915 roku. Na cmentarzu leżą również polegli cywile z czasów II wojny światowej. Na szycie pagórka, u stóp którego w rzędach usytuowane są groby żołnierskie, znajduje się smukły, belkowy krzyż centralny w postaci „triady”. Swoistym symbolem tego krzyża jest mechanizm zapalnika szrapnela używanego w czasie wojny. Znaleziony na jednym z pól bitewnych dziś zdobi jedną z belek. Przed krzyżem ustawiony został ołtarz polowy.

Pomiędzy październikiem 1914 a majem 1915 roku, w okolicach Białego Boru i Tuszymy miały miejsce walki pomiędzy wojskiem austriacko-niemieckim oraz rosyjskim (we wszystkich tych armiach służyli też Polacy, żyjący pod zaborami). W roku 1916 prochy poległych, po ekshumacji z licznych na tym terenie polowych pochówków, złożono na obecnym cmentarzu. Według tradycji, wcześniej było to miejsce spoczynku poległych w czasie wojen szwedzkich. Cmentarz planowano zbudować bardziej okazale (zachowały się plany austriackie z 1917 r., a tam projekt trwałego urządzenia cmentarza przez znakomitego austriackiego rzeźbiarza i medaliera Karla Perla ), do realizacji tych planów jednak nie doszło. W latach 80. XX w. cmentarz został ogrodzony metalowym płotem z bramą, na których wisiała tabliczka z napisem: ” CMENTARZ ŻOŁNIERZY POLEGŁYCH W 1 WOJNIE ŚWIATOWEJ I 2 WOJNIE ŚWIATOWEJ- OPIEKA SP TUSZYMA”.

Swój obecny wygląd ta wojenna nekropolia zawdzięcza społecznemu projektowi z roku 2004. Postanowiono wówczas uporządkować cmentarz i urządzić go według pomysłu Wojciecha Kaszuba, wzorującego się realizacjami słowackiego architekta Dusana Jurkovica – autora licznych projektów cmentarzy wojennych w Beskidzie Niskim. W latach 2006–2015 cmentarz został uporządkowany przy pomocy środków Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, gminy Przecław i osób prywatnych. W roku 2012 Cmentarz wojenny nr 500 w Tuszymie- Białym Borze został umieszczony na szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej.

Dnia 17 maja 2015r. cmentarz po rewitalizacji został uroczyście poświęcony podczas nabożeństwa ekumenicznego przez kapłana katolickiego i popa prawosławnego- ku czci poległych żołnierzy i dla dumy mieszkańców Podkarpacia. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele Ambasady Austrii, Ambasady Węgier, Austriacki Czarny Krzyż oraz przedstawiciele różnego szczebla samorządu terytorialnego oraz przedstawiciele instytucji i stowarzyszeń przy uroczystej asyście Kompanii Reprezentacyjnej 21 brygady Strzelców Podhalańskich i Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Gorlice 1915r”

Co roku, w Dzień Zaduszny na cmentarzu wojennym nr 500 w Tuszymie- Białym Borze, odprawiana jest Msza św. za dusze spoczywających na tej nekropolii, która gromadzi okolicznych mieszkańców.

Województwo: Podkarpackie

Gmina: Przecław

Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma -Biały Bór
Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma -Biały Bór
Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma -Biały Bór
Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma -Biały Bór
Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma -Biały Bór
Cmentarz wojenny nr 500 Tuszyma -Biały Bór

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj