Czas powstania
Pierwsze wzmianki o krzyżach i kapliczkach datuje się na rok 1918-20
Opis cech fizycznych
Kapliczki najczęściej są murowane z czerwonej cegły w formie słupa, który był zwieńczony krzyżem. W części centralnej znajduje się figura Matki Bożej. Czasami w dolnej części umieszczane są napisy typu „Pod Twoją obronę uciekamy się”, „Ojczyźnie wolnej pobłogosław Panie” czy „Maryjo Królowo Polski”. Ich charakterystyczna architektura, wyrasta z różnorodnego dziedzictwa kulturowego i zaszłości historycznych, wypracowana autonomicznie przez lokalnych twórców.
W niektórych miejscach kapliczkę stanowi wysoki metalowy krzyż z figurką Chrystusa, który postawiono w miejscu poprzednich drewnianych krzyży. Teren wokół figurek jest najczęściej ogrodzony, a wokół posadzone kwiaty lub krzewy.
Opis kontekstów historycznych
Kult przydrożnych kapliczek czy krzyży jest głęboko zakorzeniony wśród mieszkańców gminy. Kapliczki najczęściej znajdują się na rozstajach dróg, czasami na prywatnych posesjach. Zdarza się też widzieć zawieszone na drzewach małe drewniane kapliczki czy nawet same obrazki.
Te najstarsze powstały w miejscu zniszczonych wojennymi działaniami lub akcjami Niemców w czasie II wojny światowej, aby zatrzeć w pamięci okrutne lata okupacji, w podzięce za ocalenie wioski od wojny, zarazy, klęski głodu. Nowe są stawiane w podziękowaniu za otrzymane łaski, wysłuchane modlitwy lub przejaw religijności.
Kapliczki są na trwale wpisane w krajobraz kulturowy tutejszych wiosek. Spełniały dawniej ważną funkcję kultu, szczególnie w wioskach, gdzie nie było kościołów.
Mieszkańcy dbają o swoje kapliczki znajdujące się w ich miejscowościach. Opieka nad kapliczkami świadczy niejako o ich szacunku dla historii ich małej ojczyzny.Zwłaszcza pod koniec kwietnia przy figurkach trwają prace porządkowe, wymieniane są wstążki czy kwiaty, aby kapliczki były gotowe na tzw. majowe. Wieczorem, najczęściej kobiety zbierają się, aby przed kapliczką śpiewać pieśni maryjne ku czci Matki Bożej, tak jak to robiły ich matki czy babki.
