Czas powstania
Tradycje połowu ryb sięgają tu XVII w.
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Karp rytwiański został wpisany w 2010 r. na listę produktów tradycyjnych, a Gospodarstwo Rybackie Rytwiany, skąd jest pozyskiwany, zostało przyjęte do Sieci Dziedzictwo Kulinarne Świętokrzyskie. W 2018 r. gospodarstwo otrzymało certyfikat „Świętokrzyska Kuźnia Smaków”, a w 2019 r. Perłę w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” na najlepszy polski regionalny produkt żywnościowy.
Gospodarstwo rybackie stanowią 21 stawy rybne o powierzchni 180 ha. Hoduje się tu głównie karpie, ale można również złowić tu amura, leszcza, lina, płoć, karasia, suma, jazia, okonia czy sandacza.
Karp rytwiański został doceniony również za granicą w Niemczech i Szwecji. Przysmakiem jest karp wędzony, którego mieli okazję spróbować również papieże Benedykt XVI i Franciszek.
W gospodarstwie często urządzane są konkury wędkarskie, gdzie uczestnicy mogą wykazać się znajomością technik wędkarskich. W maju i czerwcu jest również możliwość bezpłatnego skorzystania z łowiska. Jedynie za złowione okazy należy zapłacić. Natomiast codziennie można zakupić w sklepiku w gospodarstwie świeżo złowione ryby.
Opis kontekstów historycznych
Tradycje hodowli ryb w Rytwianach sięgają XVII w. Kameduli, zamieszkujący pobliski klasztor, często spożywali ryby, zwłaszcza w dni postne, dlatego posiadali ono niewielki staw dla własnych potrzeb. W pierwszej połowie XIX w. Radziwiłłowie, właściciele wsi, założyli stawy rybne o powierzchni około 2 kilometrów kwadratowych w miejscu, w którym istnieją one do dzisiaj. Po upaństwowieniu dóbr Radziwiłłów po 1945 r. powstało tu Państwowe Gospodarstwo Rybackie. Od 1996 r. stawami zajął się prywatny właściciel – Wacław Szczodrzarz, który utworzył tu Gospodarstwo Rybackie Rytwiany.
Hodowla polega na zasadach dobrej praktyki rybackiej, a ryby dokarmiane są paszami naturalnymi. Karp rytwiański jest źródłem białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych i witamin A, D, wapnia, magnezu i potasu.