Czas powstania
8 maja 1988 r. – pierwsze Święto Kwitnącej Jabłoni w Samborcu
6-7 maja 1989 r. – pierwsze Wojewódzkie Święto Kwitnącej Jabłoni w Samborcu
Opis cech fizycznych
Wojewódzkie Święto Kwitnącej Jabłoni to najważniejsze, cykliczne wydarzenie w gminie Samborzec. Odbywa się w pierwszej połowie maja, w niedzielę (dawniej zdarzały się obchody dwudniowe – w sobotę dzień szkoleniowy i w niedzielę uroczystość, a nawet trzydniowe – od piątku do niedzieli).
Poranek wypełniony jest szkoleniami i wykładami dla sadowników, mającymi miejsce w budynku Grupy Sadowniczo-Warzywniczej Złoty Sad w Samborcu (dawniej wykłady odbywały się w szkole podstawowej w Samborcu, organizowano również pokazy cięcia drzew i zwiedzanie gospodarstw sadowniczych). W godzinach przedpołudniowych barwny korowód wyrusza spod budynku Urzędu Gminy do kościoła pw. Trójcy Świętej w Samborcu, aby wziąć udział w uroczystej mszy świętej. Szczególnym punktem podczas mszy jest poświęcenie kosza owocowo-kwiatowego. Po nabożeństwie włodarze gminy, zaproszeni goście, poczty sztandarowe i mieszkańcy, poprzedzani orkiestrą, przechodzą na plac rekreacyjny w Samborcu, będący miejscem imprezy (dawniej impreza odbywała się na placu szkoły podstawowej w Samborcu).
Część oficjalną rozpoczyna przywitanie gości przez wójta gminy Samborzec, następnie mają miejsce przemówienia gospodarzy Święta (co roku gospodarzem i gospodynią zostają inni sadownicy z gminy Samborzec), zaproszonych gości, przedstawicieli władz wojewódzkich i powiatowych, samorządowców z ościennych gmin, delegacji zagranicznych gmin partnerskich. W części artystycznej występują dzieci i młodzież ze szkół gminnych, zespoły wokalne z Gminnego Ośrodka Kultury w Samborcu oraz zespoły i gwiazdy muzyki rozrywkowej. Odbywa się również konkurs wiedzy o województwie świętokrzyskim (dawniej konkurs wiedzy sadowniczej) i rozstrzygnięcie konkursu plastycznego „Kocham tę Ziemię” organizowanego przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Samborcu. Przez cały dzień trwają pokazy sprzętów rolniczo-sadowniczych, prezentacje stoisk lokalnego agrobiznesu, branży turystycznej, edukacyjnej, kulturalnej, degustacje potraw regionalnych. Są również atrakcje dla najmłodszych typu wesołe miasteczko. Imprezę kończy zabawa taneczna z DJ.
Patronat nad Świętem obejmują aktualni marszałkowie województwa świętokrzyskiego, wojewodowie świętokrzyscy, wójtowie gminy Samborzec oraz firmy z branży agrobiznesu. Święto gromadzi kilkutysięczną publiczność. Jest najważniejszym cyklicznym wydarzeniem w gminie Samborzec, obchodzonym nieprzerwanie od 1988 do 2019 roku (w latach 2020 i 2021 święto nie odbyło się z powodu sytuacji epidemicznej).
Opis kontekstów historycznych
Pierwsze, skromne obchody Święta Kwitnącej Jabłoni, zwanego też Świętem Kwitnienia Jabłoni, miały miejsce 8 maja 1988 roku. Inicjatorką była Urszula Kurzańska z Zawierzbia. Tematowi sadownictwa poświęcono wtedy obrady sesji Rady Gminy, miały miejsce referaty i prelekcja dyrektora Zakładu Doświadczalnego w Lipowej Henryka Zduba. Dom Książki urządził kiermasz z loterią, wystąpiły dzieci ze szkoły podstawowej w Złotej, a na koniec odbyła się ogólna zabawa na stadionie.
W wydarzeniu wzięło udział wielu sadowników starszej i młodszej generacji. Postanowiono obchody kolejnego Święta Kwitnącej Jabłoni rozszerzyć na skalę wojewódzką. Przewodniczącymi Komitetu Organizacyjnego wybrano Urszulę Kurzańską i Witolda Garnuszka. Honorowym przewodniczącym została wtedy Janina Sagatowska.
W 1991 roku wprowadzono wykłady z warzywnictwa. Obchody trwały wtedy trzy dni i obejmowały Dzień Warzywnika, Dzień Sadownika oraz niedzielne świętowanie. W następnych latach Święto trwało dwa dni: dzień szkoleniowy i dzień rekreacji. Szczególny wydźwięk miały piąte już obchody Święta – w 1992 roku – połączone z poświęceniem i oddaniem do użytku budynku Urzędu Gminy.
Podczas pierwszych dni (szkoleniowych) odbywały się wykłady, pokazy cięcia drzew owocowych, szkolenia. Obchody w ostatnim dniu rozpoczynała msza święta z poświęceniem kosza jabłek udekorowanego kwiatami jabłoni. Następnie barwny korowód maszerował z kościoła na plac szkoły podstawowej w Samborcu. Święto uświetniały występy artystyczne, także dzieci z miejscowych szkół, konkursy wiedzy sadowniczej i o województwie świętokrzyskim. Atrakcją wspominaną przez mieszkańców był przelot helikopterem nad sadami i polami gminy. Przy okazji Święta pojawiały się kiermasze, loterie, pokazy filmów, stoiska z przeróżnymi produktami, głównie związanymi z rolnictwem, sadownictwem czy lokalnym folklorem. W 1995 roku Świętu towarzyszył ogólnopolski plener malarski, a w 1996 roku ogólnopolski plener tkacko-malarski w Chobrzanach. Do wygłoszenia wykładów w ramach obchodów Święta zapraszano naukowców z Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa ze Skierniewic, a na występy artystyczne – zespoły artystyczne z całego województwa.
Do organizacji Świąt Kwitnącej Jabłoni przyczyniło się wiele osób i instytucji. Szczególnie aktywne były miejscowe władze samorządowe, następnie Gminny Ośrodek Kultury w Samborcu, początkowo także dyrekcja Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Mokoszynie, a obecnie również firma PROCAM Polska. Funkcję przewodniczącej Komitetu Organizacyjnego Święta Kwitnącej Jabłoni przez wiele lat sprawowała Urszula Kurzańska.
