Czas powstania
nieznany
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Legendy o Staszu Kmiotko opisują mężnego założyciela miejscowości Staszów.
Opis kontekstów historycznych
O Staszu Kmiotko, legendarnym założycielu miasta Staszowa, znane są liczne opowieści. Jedna z legend opowiada o małym grodzie, położonym dzień drogi od klasztoru na Świętym Krzyżu, przez który przepływała rzeka Czarna. Była to siedziba Stasza z rodu Bogoriów, którzy w herbie mieli dwa srebrne groty, obrócone do siebie nasadami, co miało świadczyć o ich męstwie w walce.
Pewnego dnia do wrót grodu zapukali mężczyzna i kobieta z dzieckiem na ręku. Okazało się, że nikt nie chce dać im schronienia, a oni sami nie mają nic oprócz węzełka, który niosą ze sobą. Rycerz Stasz ulitował się nad biedakami i przenocował wędrowców. Zezwolił im również na wykarczowanie części puszczy pod uprawę, w zamian za obowiązek obrony warowni na wypadek ataku. Wieść o dobrym sercu Stasza rozniosła się po okolicy i wkrótce do grodu zaczęli napływać inni ubodzy, przez co wyrosła tu wielka osada. Stasza Kmiotkiem nazwano, ze względu na szacunek jaki okazywał kmiecym.
Inna legenda, opowiada o mądrości wspomnianego Stasza Kmiotko, który poradził sobie ze strasznym smokiem grasującym w okolicy Staszowa. Bestia budziła strach wśród mieszkańców, którzy bali się o swoje życie i stada. Wtedy Stasz Kmiotko wymyślił chytry plan, by ugotować zupę z trujących muchomorów. Kiedy smok zjadł zupę, otruł się, a z jego paszczy zaczęła sączyć się żółta cieć, która z czasem skamieniała. Miejsce od pamiętnej zupy Grzybowem nazwano, a kilkadziesiąt lat temu odkryto tam złoża siarki.
Źródła historyczne potwierdzają istnienie Stasza Kmiotko, jako dobrodzieja kościoła p.w. św. Bartłomieja w 1345 r.