Widok na cmentarz od strony drogi do Tuczap.

Symboliczne macewy z 1988 r. ku czci Żydów zamordowanych przez Niemców w czasie wojny, m.in. rodzin Dawida Laksa i Abrahama Borga, którzy zginęli w Bełżcu.

Czas powstania:  Przełom XIX/ XX w.

Opis cech fizycznych: Pozostałości cmentarza znajdują się przy drodze do Tuczap, ok. 50 m od drogi, pomiędzy zabudowaniami. Zachowało się 9 starych macew sprzed 1945 r. oraz 4 nowe z 1988 r.

Opis kontekstów historycznych: Pierwsza wzmianka o Żydach w Tyszowcach pochodzi z 1528 r.. W 1565 r. uzyskali przywileje zachęcające ich do osiedlania się w mieście. Od tego momentu ich liczba zaczęła rosnąć, a ich gmina wkrótce stała się jedną z największych i najważniejszych w regionie. Żydzi w Tyszowcach zajmowali się handlem i rzemiosłem. Centrum osadnictwa żydowskiego mieściło się w najstarszej części miasta zwanej Ostrów, położonej w rozwidleniu Huczwy. Przy rynku, po zachodniej stronie stała synagoga z 1571 r., potem kolejna z 1717 r. W okolicach obecnej ul. Kościelnej, przy drodze do Łaszczowa, prawdopodobnie w XVII w. założono kirkut, czynny do końca XIX w. Zajmował on powierzchnię 0,4 ha. Zniszczony przez Niemców podczas II wojny światowej. Mur cmentarny rozebrano, a z materiału wybudowano stajnię. Macewy użyto do utwardzenia chodników i drogi prowadzącej do Łaszczowa. Nie zachowała się żadna macewa. Po wojnie na terenie cmentarza postawiono przedszkole. Przy nim z inicjatywy Dawida Laksa, w 1988 r. postawiono pamiątkową stellę informującą, że kiedyś był tu cmentarz, na którym spoczywa „Mesjasz z Tyszowiec”, czyli rabin Ben Josef. 

               Nowy cmentarz założono prawdopodobnie na przełomie XIX i XX w, wśród pól, w odległości przy drodze prowadzącej do Tuczap. Użytkowany  do 1942 r. Ten cmentarz również zniszczyli Niemcy w czasie II wojny. Po wojnie teren cmentarza przeznaczono pod pola uprawne.  W 1988 r. dzięki staraniom Dawida Laksa, Abrahama Borga i mieszkańców Tyszowiec ogrodzono metalowymi przęsłami fragment cmentarza o powierzchni 0,07 ha i urządzono w nim lapidarium. W obrębie ogrodzenia ustawiono 9 kamiennych macew sprzed 1945 r. oraz 4 nowe,  symboliczne macewy ku czci Żydów zamordowanych przez Niemców w czasie wojny, m.in. rodzin Dawida Laksa i Abrahama Borga, którzy zginęli w Bełżcu. Obecnie, na cmentarz zwożone są macewy odnajdywane na terenie miasta.

Województwo: lubelskie

Gmina: Tyszowce

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj