Czas powstania
koniec XVII w.
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Jest to popiersie woskowe kobiety w średnim wieku, prawdopodobnie Marianny Dziulanki. Oczy jej są zrobione ze szkła, prawdopodobnie weneckiego. Postać ma realistyczne rysy twarzy. Na jej głowie znajduje się czarny welon, który stanowił część ubrania jakie nosiły mężatki w XIX w. w okolicach Rytwian.
Opis kontekstów historycznych
Marianna „Dziuli” Franchini, znana też jako Marianna Dziulanka, była żoną Stanisława Opalińskiego (1668-1704), właściciela Rytwian. Istnieje kilka wersji odnośnie tego kim ona była. Według pierwszej była to pokojówka z dóbr w Szczece. Druga wersja przyjmuje, że była to krewna Franciszka Kossowskiego zarządcy we wspominanej wsi, która należała do Opalińskich. Inna wersja wskazuje na jej włoskie pochodzenie. Pewne natomiast jest to, że Stanisław Opaliński zakochał się w niej i w 1684 r. wzięli tajny ślub, ponieważ nie była mu równa urodzeniem.
Niedługo cieszyli się małżeństwem, gdyż po pięciu latach Marianna zmarła bezdzietnie. Stanisław Opaliński bardzo kochał swoją żonę, co potwierdza legenda o powstaniu pośmiertnej maski. Według opowieści Opaliński nie godził się na pochówek zmarłej żony. Jej ciało tak długo znajdowało się w kościele, że na jej twarz skapywał wosk ze świec tworząc maskę. Wtedy bracia kameduli zaproponowali magnatowi, że odleją pośmiertną maskę jego żony. Dopiero wtedy Opaliński miał się zgodzić na pogrzeb ukochanej. Maska Dziulanki, którą mieli przygotować zakonnicy, znajduje się dziś w zakrystii kościoła w Pustelni Złotego Lasu w Rytwianach.
Faktycznie jednak kobieta, którą ukazano jest starsza niż zmarła Dziulanka, która w chwili śmierci miała ok. 25 lat. Być może przedstawia ona kogoś innego lub celowo została tak przedstawiona.
Stanisław Opaliński również nie rozstał się z Rytwianami, gdyż spoczął w kryptach kościelnych pod kaplicą św. Romualda. Można zejść i zobaczyć umieszczony w niej sarkofag arystokraty. Na ścianie znajduje się wymowny napis: Kim ty jesteś – ja byłem, kim ja jestem – ty będziesz.
W kaplicy św. Romualda znajduje się epitafium ufundowane przez siostrzenicę Elżbietę Sieniawską. Tondo z wizerunkiem Stanisława Opalińskiego otaczają dwie kobiety – jedna piękna, a druga otyła z odsłoniętym brzuchem. Można przyjąć, że ta drugą jest Marianna Dziulanka, którą ukazano tak ze względu na jej niskie pochodzenie.
