Czas powstania
Legenda Gołej Zośki sięga początków XIX wieku.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Nad malowniczym, augustowskim jeziorem Rospuda zlokalizowany jest cypelek o intrygującej nazwie: Goła Zośka, przy którym zlokalizowana jest rzeźba dziewczyny, zainstalowana w roku 2015.
Posąg został wykonany z 3,5 tonowego piaskowca, który do Augustowa został przetransportowany z Gór Świętokrzyskich. Rzeźba przedstawia nagą kobietę naturalnych rozmiarów w pozycji siedzącej. Pomnik wykonał augustowski artysta, absolwent wydziału rzeźby ASP w Warszawie Waldemar Dziekoński, który od 30 lat żyje i pracuje w Kanadzie.
Opis kontekstów historycznych
Literackie rekonstrukcje różnych wersji legendy o Gołej Zośce zostały utrwalone w książce „Goła Zośka – echa legendy” autorstwa Barbary Ostaszewskiej, pomysłodawczyni i współrealizatorki posadowienia posągu. Fragment książki:
„Goła Zośka- tajemnicza bohaterka miejscowych opowieści. Według jednej to dziewczyna z ludu, która w noc świętojańską puszczała wianek na dobrą wróżbę miłosną. Gdy ten utknął w trzcinach, weszła do wody, by go pchnąć jak najdalej i wtedy utonęła. W innej opowieści Zośka jest markietanką, ciągnącą za armią Napoleona na wschód w 1812 roku. Posądzona przez Francuzów o podwójne szpiegostwo traci życie z ich rąk w dramatycznych okolicznościach tu, na cyplu.
Znana jest też Zośka – córka leśnika, mieszkająca w pobliżu, nad Rospudą, zakochana z wzajemnością w rosyjskim oficerze w czasach powstania listopadowego.
Inna historia opowiada o Zośce – narzeczonej młodzieńca z Augustowa, który walczy w oddziale Wawra w powstaniu styczniowym w okolicznych lasach.
Nie brak i całkiem współczesnych opowieści o Gołej Zośce.
W każdej z nich jest ona osobą szczerze kochająca i związaną z przyrodą ziemi augustowskiej. W każdej z opowieści epizod nagości nad brzegiem tego jeziora wiąże się ze znaczącym wydarzeniem w życiu bohaterki.
Goła Zośka przetrwała w opowieściach i dała nazwę temu miejscu, które dla tysięcy odwiedzających jest miejscem niezapomnianych wspomnień, często bardzo szczęśliwych”.