Raczkowskie Archiwalia

Czas powstania

Raczkowskie Archiwalia powstały w roku 2014.

Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu

Raczkowskie Archiwalia to społeczne archiwum cyfrowe, którego celem jest ratowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego związanego z byłymi gminami Dowspuda i Koniecbór, a także obecną gminą Raczki. Założycielem Raczkowskich Archiwaliów jest Marcin Halicki.

Raczkowskie Archiwalia, jako oddolna inicjatywa społeczna, działają w obszarze dziedzictwa kulturowego i realizują prace mające na celu zaangażowanie lokalnej społeczności w budowę społecznego archiwum cyfrowego oraz wzmacniania więzi pokoleniowych, a także pogłębianie świadomości o znaczeniu historii regionalnej.

Oprócz szeregu działań w obszarze publicznym, zbiory Raczkowskich Archiwaliów podziwiać możemy na stronach www.raczkowskiearchiwalia.pl a także na stronie Facebooka.

Raczkowskie Archiwalia zostały zarejestrowane na portalu Centrum Archiwistyki Społecznej, który jest centrum polskiej archiwistyki społecznej.

Opis kontekstów historycznych

Wpisując się w bieg lokalnej historii i nurt Rospudy, to właśnie mieszkańcy Raczek i okolic przyczyniają się do uformowania trzonu lokalnego dziedzictwa kulturowego oraz rozbudowują „fotograficzną kapsułę czasu”. Zbiory i różnobarwne formy działań Raczkowskich Archiwaliów możemy podpisać mottem „Jedna fotografia wyraża więcej niż tysiąc słów”.

W ramach działalności Raczkowskich Archiwaliów zorganizowano i przeprowadzono:

• digitalizację kilku tysięcy dokumentów oraz kilkudziesięciu tysięcy fotografii dotyczących historii regionu, a także publikacja w sieci kilku tysięcy pozycji materiałów ikonograficznych;
• organizację cyklicznych spotkań popularnonaukowych „W Dolinie Kultur Dawnych”;
• organizację paneli dyskusyjnych i promocję publikacji traktujących o historii regionu;
• badania terenowe z zabawami dla najmłodszych oraz prelekcje historyczne i promocje książek o tematyce historycznej podczas Pikników historycznych „Na pacowskich włościach”;
• organizacja spotkań i zajęć edukacji regionalnej w Raczkowskim Domu Regionalnym dla uczniów ze szkół powiatu suwalskiego oraz turystów, a także przewodnictwo turystyczne po gminie Raczki;
• opracowanie materiałów o tematyce historycznej do ekspozycji wystawienniczych oraz
  organizacja wystaw w Galerii nad Rospudą i w innych miejscach gminy Raczki i poza nią;
• wydanie publikacji książkowych w formie trzech albumów fotograficznych: „Fotograficzna pamięć. Historia Raczek z rodzinnych albumów”,”Wpisani w Rospudę”, „Razem ku Niepodległej”, kalendarzy oraz materiałów promocyjnych na bazie zebranych fotografii archiwalnych;
• publikowanie artykułów oraz kooperacja z zaprzyjaźnionymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się dziedzictwem kulturowym z terenu całej Polski, a także z kilkoma placówkami uniwersyteckimi i kulturalnymi z Europy;
• badania terenowe oraz realizacja filmów promujących naszą gminę: „Fotograficzna pamięć. Historia Raczek z rodzinnych albumów”, „Na pierwsze Raczkowiak, na drugie muzykant”oraz „ Rospudzenie, o rzece”, „Primum non nocere. Opowieść o zielarzu znad Rospudy”.
• objazdy studyjne wzdłuż gmin leżących w dolinie rzeki Rospudy;
• organizacja majówkowych rajdów rowerowych szlakiem historii gminy Raczki;
• instalacja pamiątkowego krzyża na starym cmentarzu w Raczkach, a także Kamieni Pamięci- Stolpersteine przez niemieckiego artystę Guntera Demniga, poświęconych zamordowanym podczas Holocaustu członkom rodziny Berwald, która w Raczkach mieszkała od wielu pokoleń;
• organizacja odsłonięcia pamiątkowego kamienia podczas Światowego zjazdu rodziny Basałajów w Raczkach;
• prezentacje i wizualizacje zdjęć archiwalnych podczas różnych spotkań kulturalnych i oświatowych w Gminnym Ośrodku Kultury w Raczkach oraz w innych placówkach na terenie powiatów: suwalskiego, augustowskiego, sejneńskiego, oleckiego;
• współorganizacja spotkania historyczno- rekonstrukcyjnego „Raczkowianki- wczoraj i dziś”, podczas którego mieszkanki Raczek oraz zaproszeni goście z Garnizonu Suwałki zaprezentowali modę międzywojnia;
• plenerowe pokazy filmowe, m.in. w ramach „Pacowej Akademii Cultury” w Dowspudzie;
• współorganizacja plenerowego widowiska „Rozbrojenie Niemców- listopad 1918”;
• koordynacja i współorganizacja projektu „Wspólnie opowiedziana historia- aktywizacja mieszkańców gmin Raczki i Bakałarzewo wokół dziedzictwa historycznego i wydarzeń I wojny światowej”, dofinansowanego ze środków w ramach PROGRAMU FUNDUSZU INICJATYW OBYWATELSKICH FIO 2016, przy współudziale Gminnej Biblioteki Publicznej w Bakałarzewie, Muzeum Okręgowego w Suwałkach oraz Augustowsko- Suwalskiego Towarzystwa Naukowego. We wspólne działania związane z upowszechnieniem mało znanych wydarzeń historycznych z okresu I wojny światowej w regionie, zaangażowano mieszkańców gminy Raczki i Bakałarzewo, którzy uczestniczyli w cyklu spotkań warsztatowo-studyjnych oraz badań terenowych, ponadto przygotowano:- publikację folderu historycznego dystrybuowanego w Gminnym Ośrodku Kultury w Raczkach- inwentaryzację, oznakowanie i upamiętnienie miejsc wydarzeń historycznych (Raczki, Rudniki, Dowspuda, Kurianki Pierwsze, Małe Stoki)- rekonstrukcję historyczną „Wielka Wojna- Suwalszczyzna. Jesień 1914” w przypałacowym kompleksie w Dowspudzie, która przez portal „Do broni”, została uznana za jedno z dwóch najważniejszych wydarzeń historycznych w Polsce w 2016 r.;

Za działalność w podtrzymaniu tradycji i historii regionu oraz pracę w dziele umacniania idei czynu niepodległościowego ziemi augustowsko- sejneńsko- suwalskiej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie w roku 2019 odznaczył Marcina Halickiego Krzyżem Pamiątkowym Jubileuszu Stulecia Powstania Sejneńskiego.