Czas powstania
Nieistniejącą cerkiew pod wezwaniem Cudownego Obrazu Zbawiciela w Raczkach wyświęcono w roku 1902, zaś rozebrano w okresie okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Niewielki, aczkolwiek dość wysoki budynek o kształcie prostokątnej bazyliki charakteryzował się dwuspadowym dachem, nad którym górowały 4 kopuły- 3 nad schodkową fasadą i 1 nad ołtarzem. Budynek pokryty był blachą i kaflami ceramicznymi.
Inicjatorką i zarazem fundatorką budowy murowanej cerkwi w Raczkach była żona właściciela majątku Dowspuda, Sofia Karcowa, która zmarła w młodym wieku i została pochowana w cerkiewnej krypcie. Sofia wraz z mężem Jurijem ofiarowała całą sumę na budowę świątyni.
Świątynię wyświęcono 16 sierpnia 1902 roku. Jak podają źródła i opisy naukowe, cerkiew rozebrano w okresie międzywojennym, zaś miejscowa ludność mówi, o tym, że w świątyni w międzywojniu zorganizowano tzw. katolicki kościół młodzieżowy (prawdopodobnie siedziba miejscowego KSMu), a budynek rozebrano pod nadzorem okupanta po roku 1941. W latach powojennych na posesji wybudowano prywatny dom.
Była to jedyna cerkiew prawosławna w gminach leżących w biegu doliny rzeki Rospudy.
Opis kontekstów historycznych
Urodzona w Dowspudzie córka Karcowów, Tatiana, była mniszką w jednym z prawosławnych klasztorów nieopodal Paryża. Przybrała imię Taisa, zaś historię swej rodziny opisała m.in. w książce pt. „Świetliste cienie”. Fragment książki:
„Dzięki staraniom Zofii Michajłowny w posiadłości była wybudowana cerkiew pod wezwaniem Obrazu Zbawiciela Stworzonego Nieludzką Ręką. Święty Jan z Kronsztadu uczestniczył w jej budowie wspierając ofiarami i modlitwą. Cerkiew była budowana w cześć zmarłego Imperatora Aleksandra III. Wdowa imperatorowa Maria Fiodorowna przysłała do Raczek przepięknie zdobioną Ewangelię na ołtarz, krzyż i cerkiewne utensylia. Zofii jednak nie udało się zakończyć budowy, gdyż zachorowała na raka i zmarła w warszawskiej klinice Czerwonego Krzyża tuż po operacji 10 sierpnia (wg starego stylu) 1901roku. Pochowano ją w krypcie budującej się cerkwi, przy zgromadzeniu ogromnej ilości ludzi – 16 sierpnia. Po upływie roku, 16 sierpnia 1902 roku odbyło się poświęcenie nowopowstałej cerkwi. Był to dzień święta Obrazu Zbawiciela, pod wezwaniem którego została wybudowana świątynia.”
Tatiana Karcowa wspomina również, że w Raczkach pochowany był Ojciec Symeon Wasiljewicz Wozniesieński, który pochodził z Diecezji Archangielskiej. Ojciec Symeon ukończył seminarium w Archangielsku w 1883 roku. Został duchownym i służył na tamtych ziemiach. Był dziekanem okręgu. 22 stycznia 1907 roku został proboszczem cerkwi we wsi Perstuń w guberni Suwalskiej, zaś później proboszczem parafii w Raczkach. W maju 1910 roku zmarł na raka i został pochowany za częścią ołtarzową cerkwi, na miejscu wcześniej przez niego wybranym. Na jego mogile został postawiony krzyż z napisem: „Lubowiju twojeju ty priwliok k siebie sierdca”-„Swoją miłością pozyskałeś sobie serca”.
Po cerkwi pozostała kamienna piwnica, na której do tej pory stoi drewniany budynek mieszkalny, a na tej samej działce ostał się także „głaz pamiątkowy” z fragmentem modlitwy, który prawdopodobnie jest podstawą cokołu pomnika miejscowego popa pochowanego przy cerkwi.
W roku 2014 przypadkiem odnaleziona została płyta nagrobna Sofii Michajłowny Karcowej, która wyeksponowana była w dawnej cerkwi. Dzięki staraniom Marcina Halickiego płytę przekazano siostrom z klasztoru w Zwierkach.
