Czas życia
Aleksander Putra żył w latach 1888-1962.
Opis cech Gminnego Cudu Regionu
Poseł, działacz społeczny i nauczyciel Aleksander Putra urodził się 5 sierpnia 1888 roku w Żubrynku w gminie Koniecbór (obecnie gmina Raczki) w rodzinie gospodarzy- Jana i Antoniny z Siemionów. Putra był dwukrotnie żonaty: z Zofią z domu Pojawska (ślub odbył się w roku 1921, zaś Zofia zmarła w roku 1941) oraz Władysławą Kryspin (ślub w 1947 roku). Miał sześcioro dzieci – Lucjana, Marię, Tadeusza, Zdzisława, Wandę i Wiktora. Na skutek nieszczęśliwego wypadku podczas prac we własnym gospodarstwie Putra zmarł 13 lipca 1962 roku w Suwałkach. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Raczkach.
Jego wybitna działalność społeczna i szeroka aktywność polityczna przyczyniła się do odzyskania niepodległości przez Suwalszczyznę, która nastąpiła rok po tym, jak Polska odzyskała swą niepodległość.
Opis kontekstów historycznych
Aleksander Putra uczęszczał do rosyjskiego gimnazjum rządowego w Suwałkach. Będąc uczniem V klasy, 18 grudnia 1905 roku wraz z grupą kilkudziesięciu osób żądając nauczania w języku polskim, zmusił nauczycieli dwuklasowej szkoły w Raczkach do przerwania zajęć. Został aresztowany, osadzony w więzieniu i usunięty ze szkoły. Po trzech miesiącach, tuż przed świętami Wielkanocnymi 1906 roku, opuścił więzienie, ale pozostał „pod sądem jako oskarżony o przeszkadzanie nauczycielom w wykładaniu szkolnym”. Na procesie, który odbył się w Augustowie 28 listopada 1906 roku, „za zakłócenie spokoju publicznego” otrzymał karę 7 dni aresztu.
Naukę kontynuował w nowo utworzonej Szkole Handlowej w Suwałkach. Ukończył ją w czerwcu 1909 roku i wyjechał do Krakowa. Tu w latach 1909-1912 uczęszczał do Studium Rolniczego w Uniwersytecie Jagiellońskim i 6 lutego 1913 roku zdał egzamin rolniczy. Przez cały czas pobytu wraz z innymi suwalczanami należał do Związku Strzeleckiego. Po powrocie na Suwalszczyznę pracował do wybuchu pierwszej wojny światowej jako instruktor w Suwalskim Towarzystwie Rolniczym.
W czasie wojny pracował wraz z ojcem w rodzinnym gospodarstwie. W 1918 roku współtworzył Polską Organizację Wojskową i został jej komendantem w okręgu suwalskim. Używał wówczas pseudonimu „Budrys”. Uczestniczył w pracach Tymczasowej Rady Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego pełniąc funkcję kierownika sekcji gospodarczej. W lutym 1919 roku wszedł do Sejmu Ustawodawczego II RP z bezpartyjnej listy narodowej. W trakcie kadencji wstąpił do klubu poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”. Putra był członkiem władz gminnych i powiatowych Stronnictwa. W latach 1931-1935 należał do Stronnictwa Ludowego, ale wystąpił, nie chcąc podporządkować się uchwale o bojkocie wyborów parlamentarnych.
Od połowy lat 20. kierował Okręgowym Związkiem Kółek Rolniczych, był także członkiem władz wojewódzkich oraz centralnych Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych. Od 1929 roku należał do zarządu Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Suwalskiego i był członkiem suwalskiego sejmiku powiatowego, powiatowej rady szkolnej. W 1938 roku przewodniczył komitetowi budowy szkoły rolniczej w Dowspudzie. W wyniku reformy rolnej w roku 1920 otrzymał odpłatnie 43 hektary ziemi w Koniecborze, gdzie wybudował okazały dom, w stylu dworu.
W roku 1937 odznaczony został Krzyżem Niepodległości. Podczas okupacji hitlerowskiej związany był ze Związkiem Walki Zbrojnej – AK. Zagrożony aresztowaniem, od maja 1941 roku do zakończenia wojny ukrywał się m.in. w Żubrynku, Choćkach, Lipowym. Po wojnie podjął pracę w szkole rolniczej w Dowspudzie. Pracował tu od 1945 do 1952 roku w Państwowym Czteroletnim Liceum Rolniczym, a następnie w Państwowym Technikum Rolniczym. Cieszył się dużym poważaniem wśród uczniów i współpracowników, równocześnie, z powodów politycznych miał duże trudności w codziennej pracy.
Powojenną działalność polityczną podjął w „lubelskim” Stronnictwie Ludowym. We wrześniu 1945 roku został radnym Gminnej Rady Narodowej w Koniecborze. W październiku przeszedł do Polskiego Stronnictwa Ludowego, kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka. Uczestniczył w pracach Powiatowej Rady Narodowej w Suwałkach, a w lutym 1946 roku wszedł w skład jej Komisji Dyscyplinarnej. 17 marca 1946 roku na pierwszym powiatowym zjeździe Stronnictwa w Suwałkach został wybrany do zarządu powiatowego i objął w nim funkcję wiceprezesa. W ramach prowadzonej przez władze komunistyczne akcji mającej skompromitować PSL w związku z ze sprawą Obwodu Suwalskiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN) został aresztowany 15 maja pod zarzutem nielegalnego przechowywania broni. Dwa tygodnie później władze rozwiązały struktury powiatowe Stronnictwa. Po wyjściu z więzienia w lipcu 1946 roku Putra stopniowo wycofywał się z życia politycznego. Jednak w końcu 1950 roku aresztowano go ponownie jako podejrzanego o wrogą propagandę, a w 1952 roku odsunięto od pracy pedagogicznej.
Od września 1956 roku pracował w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Czartajewie koło Siemiatycz. Do Koniecboru powrócił w 1958 gdzie prowadził gospodarstwo rolne. Nie otrzymał świadczeń emerytalnych z powodów politycznych.
Jego imieniem nazwano ulicę w Suwałkach, a także skwer w Raczkach.
