Chrześcijaństwo wschodnie w Turkowicach i kult Turkowickiej Ikony Bogurodzicy mają zapewne średniowieczną metrykę. W I poł. XVIII w. istniał tu greckokatolicki męski monaster ojców bazylianów. W XVIII i XIX stuleciu funkcjonowała greckokatolicka drewniana świątynia pw. Położenia Szat Bogurodzicy, będąca filią parafii w Sahryniu, po 1875 r. przejęta przez cerkiew prawosławną. W latach 70. XIX w. wybudowano także murowany kościół rzymskokatolicki, od 1939 r. parafialny. W początkach XX w. powołano prawosławny monaster żeński, działający do czasu ewakuacji w 1915 r. W 1906 r. wzniesiono monumentalny drewniany sobór prawosławny pw. Położenia Szat Bogurodzicy w Blachernach. W tym czasie Turkowice były miejscem szczególnego kultu Turkowickiej Ikony Bogurodzicy oraz celem masowych pielgrzymek. W 1919 r. dawny monaster zamieniono na zakład wychowawczy prowadzony przez katolickie siostry Służebniczki NMP, działający do lat 50. Decyzją władz rządowych w 1929 r. rozebrano sobór. Na terenie cmentarza pobudowano drewnianą kaplicę, którą rozebrano w 1938 r. w ramach tzw. akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej z 1938 r.
W 2008 roku monastyr żeński został reaktywowany i podlega arcybiskupowi lubelskiemu i chełmskiemu Polskiego Autokefalicznego Kościoła prawosławnego. Rozbrzmiewa w nim unikalny na tych terenach śpiew bizantyjski.
Mniszki z monasteru mają na swoim koncie kilka płyt z muzyką cerkiewną.
W ostatnim czasie wydały także książkę kucharską, z przepisami które wykorzystują na co dzień. W monasterze można zakupić bowiem wytwory ich kuchni.
Szczególnie uroczyste są odbywające się w monasterze święta, zwłaszcza 14/15 lipca, kiedy czczona jest cudotwórcza Ikona Turkowickiej Matki Bożej będąca kopią znanej doskonale katolikom Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.
Mariusz Sawa
