Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Kopalnia Soli „Wieliczka” jest jednym z najstarszych przedsiębiorstw w Europie. Zakładem produkcyjnym była już w XIII wieku, a przez kolejne stulecia współtworzyła potęgę polskiej gospodarki. Dostarczała sól na stoły niemal całej Europy.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Współcześnie jest jednym z najchętniej zwiedzanych miejsc w Polsce i wciąż czynnym zakładem górniczym, w którym w trosce o ochronę miejsc zabytkowych prowadzone są intensywne prace zabezpieczające. Ze swym ogromnym dziedzictwem kultury materialnej i bogactwem przyrody nieożywionej podziemna Wieliczka stanowi unikatowy w skali światowej zabytek.
Kopalnia to rozległy kompleks podziemnych korytarzy i komór wydrążonych w soli, których łączna długość wynosi około 245 km, na głębokości sięgającej 327 m. Na terenie kopalni znajdują się:
- Komory solne z kaplicami, w tym słynna Kaplica św. Kingi, zdobiona rzeźbami wykonanymi w soli.
- Podziemne jeziora.
- Rzeźby i żyrandole z soli, tworzące unikalny klimat.
Nowoczesne trasy turystyczne oraz uzdrowiskowe wykorzystujące mikroklimat kopalni.
Wielicka kopalnia to aż 2391 komór i ponad 245 kilometrów chodników. Tyle wyrobisk powstało pod Wieliczką przez ponad 700 lat eksploatacji złoża soli.
Z powierzchni do podziemi wydrążono 26 szybów górniczych (6 czynnych do dziś) i 180 szybików międzypoziomowych. Pod Wieliczką jest 9 głównych poziomów oraz kilka międzypoziomów. Najniżej z wydobyciem soli górnicy dotarli do głębokości 327 metrów.
Turyści zwiedzają niewielki obszar całej kopalni: ok. 2% podziemnych wyrobisk. Poza szlakami zwiedzania, a także w niektórych komorach i chodnikach tras, prowadzone są prace renowacyjne.
Polegają one m.in. na zabezpieczaniu wyrobisk metodą kotwienia lub obudowami drewnianymi. Realizowane są też przebudowy chodników oraz modernizacje szybów górniczych.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Kopalnia była jednym z głównych źródeł dochodów państwa polskiego w średniowieczu, należąc do żup krakowskich. Związana jest z historią miasta Wieliczka i rodu królewskiego.
W 1978 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako jeden z pierwszych obiektów na świecie. W czasie II wojny światowej część kopalni została wykorzystana przez Niemców jako magazyny i miejsca produkcji.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Kopalnia Soli jest w doskonałym stanie technicznym dzięki regularnym pracom konserwatorskim i rewitalizacyjnym. Oferuje trasy turystyczne, uzdrowiskowe oraz edukacyjne, przyciągając ponad milion turystów rocznie z całego świata. Aktywne są także działania mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego i naturalnego kopalni.
