Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Cmentarz wojenny w Biskupicach powstał w wyniku działań wojennych I wojny światowej, która miała miejsce w latach 1914-1918. Po zakończeniu wojny, z inicjatywy cesarsko-królewskiego Wydziału Grobownictwa, powstał cmentarz wojenny, na który przeniesiono ciała żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej, którzy zginęli w bitwach toczonych w 1914 roku w rejonie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Cmentarz zaprojektowany przez inżyniera Knella z Lublina został utworzony w 1918 roku na ziemi wykupionej od Kazimierza Arkuszewskiego.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Cmentarz znajduje się na terenie Biskupic, w zachodniej części miasta Pilicy, w regionie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Na zachowanym planie cmentarza wykonanym przez Kriegsgraber – Abteilung des K.u.K Kreiskomandes Olkusz (Wydział Grobownictwa C. i K. Komendy Powiatowej w Olkuszu) zaznaczono 5 mogił zbiorowych oraz 53 pochówki pojedyncze, na których umieszczono drewniane krzyże. Cmentarz posiadał ogrodzenie i fosę.
Obecnie cmentarz zajmuje powierzchnię 0,16 ha. Otoczony jest kamienno-żelaznym ogrodzeniem, z żelazną kutą bramą zwieńczoną drewnianym dwuspadowym daszkiem krytym gontem. Groby oznaczono kamiennymi krzyżami, które stanowią typowy element tego rodzaju miejsc pochówku. Na terenie cmentarza znajduje się także jeden zidentyfikowany nagrobek austriackiego podporucznika Ernesta Jentkiewicza. Całość terenu jest zadrzewiona.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
W listopadzie i grudniu 1914 roku podczas I wojny światowej, w rejonie Pilicy toczyły się walki wrogich sobie armii rosyjskiej i austriackiej. Podczas walk poległo ponad 4000 żołnierzy różnych narodowości, w tym wielu Polaków wcielonych do wojska z terenów ówczesnych zaborów. Poległych żołnierzy pochowano w różnych miejscach w okolicy. Po zakończeniu działań wojennych, w 1918 roku, utworzono cmentarze wojenne, gdzie przeniesiono poległych.
Na terenie cmentarza w Biskupicach spoczywają prochy żołnierzy pierwotnie pochowanych w Smoleniu, Sławniowie, Strzegowej, Cisowej i Złożeńcu oraz z terenu targowiska miejskiego w Pilicy. Zgodnie z danymi pochodzącymi z połowy lat 30. XX w. na terenie cmentarza spoczywa 779 Austriaków i 219 Rosjan, ogółem 998 osób. W kolejnych latach tworzono jeszcze 2 kolejne mogiły zbiorowe będące wynikiem akcji komasacyjnych. Niestety imienne wykazy poległych nie zachowały się do czasów współczesnych choć jeszcze w latach międzywojennych na grobach znajdowało się 35 tabliczek zawierających dane pochowanych żołnierzy. Obecnie na terenie cmentarza można odnaleźć tylko jeden zidentyfikowany nagrobek – porucznika piechoty wojsk austriackich Ernesta Jętkiewicza.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Cmentarz był porządkowany dwukrotnie. Pierwszy raz w latach 30. XX w. drugi raz w 1995 roku, kiedy wzniesiono istniejące do dziś kamienno-żelazne ogrodzenie. Miejsca pochówków oznaczono kamiennymi krzyżami. Ostatni pochówek anonimowego żołnierza austriackiego ekshumowanego z okolic Smolenia odbył się w 2010 roku.
